Tag: WW

Zeg Ja tegen de export-WW

Een socialere EU, minder valse concurrentie, meer zekerheid voor je eigen burgers en misbruik wordt tegengegaan. Waarom zou je daar in vredesnaam tegen zijn?

Het was weer flink heibel op mijn social-media-tijdlijnen de afgelopen week. Dit keer ging het over de zogenaamde “export-WW”.

De Europese Unie had het in haar botte hersens gehaald iets te willen zeggen over ons sociale stelsel. Nederland zou gedwongen worden werkloze Polen zes maanden geld over te maken. Met die doekoe uit Holland komen ze natuurlijk nooit uit hun Poolse hangmat. Bovendien is het een open uitnodiging tot fraude. Dat is hoe een aantal Nederlandse politieke partijen het voorstel voor ons geframed hebben. Maar als je het voorstel zelf goed bekijkt is het niet alleen rechtvaardig, maar ook heel goed voor Nederland.

Hoe wordt de WW opgebouwd?
In ons land krijg je WW als je minstens 26 weken bij dezelfde werkgever hebt gewerkt, en dit werkverband buiten jouw schuld om beëindigd is. Iemand die zelf ontslag neemt, krijgt dus geen WW. Die uitkering krijg je vervolgens voor drie maanden. Voor ieder jaar dat je extra gewerkt hebt echter krijg je één maand WW extra. Voor zes maanden WW, moet je dus drie jaar en 26 weken gewerkt hebben, én premie hebben betaald.

Nu is het daarbij zo dat als je na je ontslag naar het buitenland vertrekt, je je WW voor drie maanden kan houden. Omdat dit in ieder land natuurlijk weer anders is geregeld, wil de EU onder andere dat gaan harmoniseren.

Controleren
Om te beginnen: als je drie-en-een-half jaar premie hebt betaald, dan is zes maanden doorbetaald krijgen toch heel redelijk? Mij lijkt het van wel. Natuurlijk, ik begrijp dat het niet de bedoeling is dat Polen hier telkens 26 weken komen werken en dan drie maanden met vakantie gaan. Maar dat is niet wat hiermee wordt veroorzaakt. Het gaat om mensen die drie jaar extra gewerkt hebben, en dan drie maanden extra WW doorbetaald krijgen. Is dat zo onrechtvaardig?

Het argument dat mensen in het buitenland moeilijker door het UWV te controleren zouden zijn, slaat bovendien nergens op. Het UWV controleert WW’ers namelijk standaard het eerste half jaar niet of nauwelijks, en nodigt ze het eerste half jaar vaak niet eens uit op gesprek. De meeste mensen gaan na een paar maanden namelijk vanzelf wel aan het werk.

Maar, onderzoek wijst uit dat Polen die met een WW naar huis gaan minder snel aan de bak gaan dan Nederlanders. De kosten van deze maatregel voor Nederland worden op 10 tot 30 miljoen euro per jaar geschat. Op het totale WW budget van 3,5 miljard is dat echter een schijntje. Bovendien is het een koopje, gezien de voordelen die de nieuwe EU raamwetgeving Nederland en de Nederlanders gaat bieden.

Voordelen
Om te beginnen: die rechten op een half jaar doorbetaling krijgen Nederlanders die in andere Europese landen werken natuurlijk óók. En dat zijn nogal wat mensen. Daarbij kunnen Nederlandse werknemers als ze ontslagen worden het met deze regels makkelijker in het buitenland gaan proberen. Veel meer kansen dus. Alleen maar winst.

En last but not least: als iedereen in de EU recht op zes maanden inkomenszekerheid krijgt, worden eindelijk de verschillen in de sociale zekerheid in de EU een beetje naar boven rechtgetrokken. Dit laatste is nu juist het doel van die hele wet en dat is enorm goed nieuws voor iedere Nederlander die zich zorgen maakt om valse concurrentie op de arbeidsmarkt. Gelijk loon voor gelijk werk wordt de norm. Dus minder-minder-minder goedkope Polen die hier de banen wegkapen.

Bovendien staan er in het hele pakket nu juist ook een aantal regels die het zogenaamde ‘uitkeringstoerisme’ bemoeilijken. Zo moet die Pool die na 26 weken alweer naar huis gaat voortaan eerst een maand op zijn geld wachten.

Stemmingmakerij in de kamer
Waarom zou je daar in vredesnaam tegen zijn? Een socialere EU, minder valse concurrentie, meer zekerheid voor je eigen burgers en misbruik wordt tegengegaan. Allemaal voordelen, en het kost in praktijk (bijna) niets. Hier tegen protesteren is een klassiek geval van penny-wise-pound-foolish.

Laat het echter aan onze politici over om hier toch stemming tegen te maken. Ook de media schreeuwen moord en brand. Alleen Trouw durft er nog een klein kanttekeningetje bij te plaatsen. Voor de rest is het getoeter van vooral rechtse media natuurlijk weer oorverdovend, maar ook meer links georiënteerde kranten gaan in de nationalistische stemmingmakerij mee.

Van één argument dat in die storm gegeven wordt breekt mijn klomp pas echt: Omdat er geld naar het buitenland gaat met zo’n maatregel, zou het slecht zijn voor ‘het draagvlak van de EU’. Dus nadat het hele parlement de EU weer eens onterecht als boeman afschildert,
wagen onze dappere ‘waakhonden’ het te roepen dat de maatregel ‘slecht zou zijn voor het draagvlak binnen de EU’. Ongelooflijk.

Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl en in langere versie op Sargasso.nl.

Politiek Kwartier | Tussen bijstand en basisinkomen

COLUMN – Hoe we van de bijstand richting basisinkomen kunnen bewegen. En waarom dat stap voor stap voordelen oplevert.

Het basisinkomen is hot. Naar aanleiding van de campagnes voor het referendum in Zwitserland en het burgerinitiatief in de EU zette Sargasso anderhalf jaar terug een serie over het basisinkomen op. De Correspondent pakte dat verhaal over en maakte het in Nederland tot een hype.

En inmiddels rommelt het binnen de gevestigde partijen. De congressen van D66 en de PvdA namen moties voor een basisinkomen aan, en ook raads- en kamerleden van GroenLinks nemen de discussie serieus.

Maar deze discussie heeft ondertussen wel de neiging erg theoretisch van karakter te blijven. De modellen voor een basisinkomen lopen dan ook sterk uiteen, en kennen allemaal problemen en onbeantwoorde vragen.

Om het niet bij dagdromerij alleen te houden, zouden we moeten onderzoeken wat we tot nu toe van de discussie hebben kunnen leren en toe kunnen passen in de praktijk.

Verder lezen Politiek Kwartier | Tussen bijstand en basisinkomen

Politiek Kwartier | Inkomenszekerheid

COLUMN – De komende afleveringen van Politiek Kwartier laat Klokwerk de politieke actualiteit voor wat ze is, en gaan we ons buigen over mogelijke alternatieven voor sociale zekerheid.

Ons sociale stelsel is hopeloos ingewikkeld, kostbaar in de uitvoering, biedt veel mensen nauwelijks zekerheid, en is vaak ronduit denigrerend. Daarbij wordt het door de politiek met de kaasschaaf mishandeld en door marktwerking ondermijnd. Dat moet beter kunnen.

Hoe zou een ideaal sociaal stelsel eruit zien? Mijns inziens zou die bestaan uit slechts drie regelingen.

Ten eerste een uitkering voor het inkomen tot het bestaansminimum. Hiervoor denk ik aan een uitkering die enigszins lijkt op het inmiddels veelbesproken basisinkomen.

Het is door veel mensen al opgemerkt: een basisinkomen is een zeer karige vorm van sociale zekerheid. Een aanvaardbaar alternatief voor ons huidige stelsel zou daarom daarbovenop een regeling moeten hebben van doorbetaling van eventueel aanwezig aanvullend inkomen. Dit is de tweede regeling.

Ten derde zou er behoefte zijn aan een verzekering voor ziektekosten.

Meer regelingen zouden mijns inziens in een gezonde samenleving niet nodig moeten zijn. Onze samenleving kent echter grote problemen met woonvoorzieningen, en daarmee samenhangend grote verschillen in woonkosten. Dit vraagt om een vierde regeling.

Al deze regelingen zouden los van elkaar ingevoerd kunnen worden. Ik bespreek deze week de regeling voor aanvullend inkomen. Verder lezen Politiek Kwartier | Inkomenszekerheid

Politiek Kwartier | Agenda richting basisinkomen

COLUMN – Met een aantal aanpassingen van ons huidige sociale stelsel zijn al een hoop voordelen van een basisinkomen snel te behalen. 

Het basisinkomen: Rutte ziet er niets in, en het kader van de SP is hard bezig zijn achterban te ontmoedigen.

Toch is het denken hierover momenteel sterk in opkomst. Binnen GroenLinks rommelde het al langer in die richting. En deze week nam D66 op haar congres een motie aan voor nieuw onderzoek naar een basisinkomen. Drie kwart van de Volkskrantlezers geeft daarop aan wel wat in dit idee te zien.

Het basisinkomen is hot. Maar het is geen toverwoord waarmee alles gezegd is. Over hoe een sociaal stelsel met een basisinkomen eruit zou kunnen zien zijn namelijk nogal wat verschillende meningen in omloop. Verder lezen Politiek Kwartier | Agenda richting basisinkomen

Politiek Kwartier | Een nieuwe sociale zekerheid

Het voorstel van de werkgevers voor de sociale zekerheid afgelopen maandag was behoorlijk revolutionair, maar heeft vrij weinig aandacht gekregen. Nederland is duidelijk nog niet klaar om na te denken over een nieuw systeem van sociale zekerheid. Helaas.

Afgelopen maandag stelde werkgeversvereniging AWVN voor om verzekeringen tegen werkloosheid en pensioensparen verplicht te stellen voor alle werkenden> Dus ook voor flexwerkers en zzp’ers.

Een bijzonder revolutionair voorstel. De hele sociale zekerheid zal hiervoor hervormd moeten worden. Het huidige sociale stelsel voor loondoorbetaling bij ontslag, ouderdom en ziekte is namelijk geregeld via de ontslagbescherming en het contractloon. Voor flexwerkers en vooral zzp’ers gaat dit in praktijk niet werken, want die hebben geen contract.

Om dit voorstel te laten werken zullen de WW en het pensioen voor alle werknemers veranderd moeten worden, of liever gezegd: plaats moeten maken voor andere regelingen, die qua premie en uitbetaling niet kijken naar het contract en de ontslagprocedure, maar naar – bijvoorbeeld – schommelingen in het jaarloon.

En dat lijkt mij een veel eerlijkere regelingen, omdat gelijke behandeling veel meer centraal staat. Bovendien zal het tot een grote versimpeling van de WW kunnen leiden. Een transparanter en toegankelijker systeem, met veel lagere juridische kosten en uitvoeringskosten.

Een uitdagende gedachte dus. Zeker gezien de ideeënarmoede bij politieke partijen op dit vlak. De tweedeling op de arbeidsmarkt baart de politiek wel zorgen, maar het enige antwoord dat in Den Haag op links en rechts wordt verzonnen is pogingen doen om mensen weer terug in een vaste baan te drukken. Wie dan toch nog buiten de boot valt, en uit eigen keuze of gedwongen voor een flexbaan kiest, kan bij de politiek op weinig medelijden rekenen. Integendeel, hij kan rekenen op een overheid die vooral barrières opwerpt.

Cynisch genoeg komt dit beleid juist vooral bij linkse partijen vandaan. De SP en de PvdA concentreren zich in het sociale zekerheidsdebat volledig op het verdedigen van de rechten van de ‘haves‘ op de arbeidsmarkt: het vaste contract en de WW. D66 en Groenlinks zeggen meer op te komen voor flexwerkers, maar D66 heeft het te druk met haar samenwerking met eng-christelijk en het kabinet om zich nog druk te maken over hun rechten, en GroenLinks is duidelijk nog niet uit haar identiteitscrisis, gezien ook haar steun aan Asschers wetgeving tegen zzp’ers.

Daarnaast zijn de vakbeweging en zzp-organisaties duidelijk de weg kwijt. Zij reageren aarzelend op de plannen van de werkgevers. ‘Werkloosheid en kortdurende ziekte horen wel bij het ondernemersrisico’, meent FNV Zelfstandig. ZZP Nederland echo’t dat er nog wel ‘ruimte voor het ondernemerschap’ moet blijven.

Hoe krijg je het je strot uit. Alsof zzp’en alleen aantrekkelijk zou zijn voor mensen die zo graag de ondernemer uithangen: grote onzin. En alsof iemand alleen zou kunnen ondernemen als hij onverantwoordelijke risico’s met zijn eigen sociale zekerheid neemt. Ronduit bizar dat deze neoliberale onzin door werknemersorganisaties klakkeloos wordt nagepapegaaid.

Werkgevers komen met dit plan, omdat ze beseffen dat armoede de consumptie remt en dus ook hen treft. Waarom zijn linkse groeperingen en vakbonden dan zo weerspannig tegen dit pleidooi tegen armoede? Omdat ze begrijpen dat ze met een simpeler sociaal stelsel zelf minder functie en dus bestaansrecht hebben? Geen idee. Maar het blijft opmerkelijk dat we voor een progressief links geluid ter verbetering van de sociale zekerheid tegenwoordig kennelijk bij de werkgeversorganisaties moeten zijn.

Politiek Kwartier | Jerry Helmers en de über-zzp’ers

Deze zomer had Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland een natte droom over hoe de échte zzp’er eruit moet zien.

Wat is een zzp’er? Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland heeft hier hele uitgesproken ideeën over. Zzp’ers die net rond kunnen komen… dat zijn volgens hem geen échte zzp’ers. En om hen die uit de branche te pesten moeten volgens Jerry de weinige voordelen die zzp’ers hebben, zoals de zelfstandigenaftrek, afgebouwd worden. Zodat in de toekomst alleen ‘echte ondernemers’ nog maar voor het zzp’erschap kiezen.

Jerry heeft namelijk een heel romantisch beeld van wat de zzp’er volgens hem moet zijn: een rasondernemer. Maar helaas voor Jerry is de groep zzp’ers een hele diverse groep. En deze diverse groep is inderdaad niet samengesteld uit enkel mensen met typisch ‘ondernemersbloed’. Wat deze mensen delen is slechts dat ze proberen zichzelf van een inkomen te voorzien door middel van losse opdrachten. Meer delen ze niet.

En is dat erg? De reden om te kiezen zzp’er te worden kunnen heel verschillend zijn. Sommige zzp’ers zijn zzp’er vanwege de vrijheid hun eigen agenda kunnen bepalen. Anderen zijn zzp’er geworden omdat een vaste baan veel moeilijker te combineren is met zorgtaken – de participatiesamenleving weet je wel.

Weer anderen zijn zzp’er omdat ze zich daartoe gedwongen voelen door wat eigenlijk hun werkgever zou moeten zijn, of door wat in hun branche gebruikelijk is. Maar ook zijn er zzp’ers die kiezen zzp’er te worden uit grote liefde voor hun eigen product, omdat ze dat graag willen maken en verkopen op hun manier. En weer anderen zijn zzp’er omdat ze niet zozeer hun product, maar het ondernemen zelf leuk vinden.

Allemaal verschillende mensen dus. En het is niet aan Jerry te bepalen dat alleen het laatste type welkom is in de arbeidsconstructie die zzp’er heet.  Verder lezen Politiek Kwartier | Jerry Helmers en de über-zzp’ers

Politiek Kwartier | De religie van het vaste contract

Het rotsvaste geloof van de politiek in het vaste contract maakt de sociale zekerheid uiteindelijk kapot.

Asscher snapt het nog steeds niet.

In de uitzending van EenVandaag gisteren over flexwerkers en mensen met een vast contract stelde VNO-NCW voorzitter Hans de Boer dat een vaste baan ‘een leugen’ is.

De groei van het corps ‘flexkrachten’ komt niet door een werkgeversreligie, stelt Hans de Boer. Het is een fact of life dat in de huidige markt het aantal flexwerkers groeit.

Een hele ramp voor de rechten van werkend Nederland. Mensen die werken met een tijdelijk contract of op oproepbasis hebben geen ontslagbescherming, en missen vaak een hele hoop voordeeltjes die voor vaste krachten middels de CAO’s geregeld zijn.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over het groeiende leger zzp’ers. Mensen met flexcontracten hebben tenminste nog recht op WW. Dit recht moeten zzp’ers ook ontberen.

De trek van vaste contracten naar flexwerk betekent daarmee een flinke ondermijning van de sociale zekerheid. En Lodewijk Asscher verzet zich hier dan ook tegen. Volgens hem is de groei van het aantal flexwerkers geen natuurverschijnsel, maar een keuze: de keuze van ondernemers. In EenVandaag doet hij een wanhopig beroep op het geweten van ondernemers.

Een fraai stukje ‘killing the messenger’.

Waarom begrijpt Asscher niet dat de groei van het aantal flexwerkers juist wél een natuurverschijnsel is, en dat dit zo blijft zolang het inhuren van flexwerkers door de wetgever veel gunstiger wordt gehouden dan het uitdelen van vaste contracten? Wanneer begrijpt Asscher nu eindelijk dat niet de werkgevers, maar hijzelf degene is die hier iets aan dient te veranderen? Verder lezen Politiek Kwartier | De religie van het vaste contract

Politiek Kwartier | Flex als nieuwe norm

COLUMN – Met de Wet Werk en Zekerheid wordt de situatie op de arbeidsmarkt alleen maar erger: flexwerkers worden eerder ontslagen, terwijl het vangnet achteruit holt.

Hij werd deze week nog even uitgesteld maar hij komt er: de Wet Werk en Zekerheid. Deze wet klinkt zo saai dat er nauwelijks over geschreven wordt. Toch is het een ingrijpende wet.

Het idee achter de wet zou zijn dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt is doorgeslagen. Er is een kloof ontstaan tussen werknemers. Aan de ene kant staan de werknemers met ontslagbescherming en een CAO, aan de andere kant de zogenaamde flexwerkers, die vrijwel geen rechten hebben. Daarbij groeit die laatste groep, en neemt het aantal werknemers met een vast contract af. Dit was al meer dan een decennium aan de gang, maar wordt nu versterkt door de crisis.

In de Wet Werk en Zekerheid wordt daarom het ontslagrecht meer gestandaardiseerd, ontslagvergoedingen worden gemaximeerd, en er maatregelen getroffen om ‘de rechtspositie van flexwerkers verbeteren’. Ten slotte wordt de WW hervormd.

Deze maatregelen maken de situatie echter alleen maar erger. Verder lezen Politiek Kwartier | Flex als nieuwe norm

Politiek Kwartier | Weg met het UWV

COLUMN – De uitvoering van de WW kost de belastingbetaler meer dan 2000 euro per jaar per uitkeringsgerechtigde. Maar enig positief effect van de inspanningen van het UWV is nooit aangetoond. Schaf het af.

In een vorig werkzaam leven heb ik wel direct zaken met het UWV mogen doen. Het kwam op mij over als een volledig kapot gereorganiseerde organisatie. Een bureaucratisch woud met ontelbare afdelingen. Een bijzonder hiërarchische structuur maakte veranderen bijna onmogelijk: onderhandelen ging alleen met de topmensen, die rustig jaren deden over het nemen van een beslissing.

Twee jaar geleden belande ik zelf een korte tijd part-time in de WW. Mijn ‘werkcoach’ functioneerde voor geen meter. Ik moest haar continu attent maken op het verstrijken van termijnen en administratieve benodigdheden. Zij kwam op iedere afspraak drie kwartier te laat en wist aan het eind van onze gesprekken duidelijk niet meer wat aan het begin van het gesprek gemeld was.

Gênant, want als ik zelf één keer zo een fout gemaakt had, had ik naar mijn rechten kunnen fluiten.

Een vriendin van mij wees mij erop dat ik een klacht kon indienen over mijn coach. Ik keek wel link uit. Ik was immers afhankelijk van de grillen van dat mens. Maar zo ontbreekt bij de medewerkers van het UWV dus iedere kwaliteitsprikkel.

Bij het opzetten van mijn eigen business heeft de coach mij vooral voor de voeten gelopen. We vulden een werkmap met zinloze informatie. Had ik in de brieven die ik erin zette slechts geschreven: “all work and no play makes Jack a dull boy”, dan had er geen haan naar gekraaid.

Helaas zijn dit geen toevallige persoonlijke ervaringen. Kennissen van mij komen met soortgelijke verhalen, en de forums staan er vol mee.

Bijzonder treurig, want de taak van het UWV is mensen te helpen met het vinden van werk. Je zal ze daarbij maar echt nodig hebben.

De WW is een recht. Wie ervan gebruik maakt heeft daar jarenlang premie voor betaald. Maar in plaats van als klant geholpen te worden, worden uitkeringsgerechtigden behandeld als criminelen:

Weten jullie wel hoeveel jullie de staat per dag kosten?

… wordt door een UWV medewerker aan een zaal nieuwe uitkeringsgerechtigden gevraagd.

Op dit soort lompe uitspraken van ambtenaren zou een boete moeten volgen. Helaas staan ze waarschijnlijk in de werkinstructie.

Maar daarbij is dit een vraag die nu eindelijk eens keihard teruggespeeld zou moeten worden. Met als extra vraag: en wat leveren jullie daarvoor nu eigenlijk op?

Het antwoord op die tweede vraag? Veel als de slager zijn eigen vlees mag keuren, maar als iemand er onafhankelijk naar kijkt: helemaal niets.

Benieuwd naar het antwoord op die eerste vraag stuit ik in de rijksbegroting op de volgende zin:

De uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving vindt rechtmatig, efficiënt, klantgericht en daarmee doeltreffend plaats.

Moet ik lachen of moet ik huilen? Ik heb in ieder geval een onderwerp voor mijn volgende column. Maar door naar de cijfers:

De uitvoeringskosten van de WW bedragen nu zo te zien anderhalf miljard per jaar. Met 0,7 miljoen WW-ers is dat meer dan tweeduizend euro per jaar per uitkeringsgerechtigde.

Hey Asscher, je moest toch bezuinigen?

Rutte, je wilde toch zo graag een kleine overheid?

Grijp jullie kans! Maak van het UWV een simpel administratiekantoor dat steekproefsgewijs controleert, en schaf die geldverslindende denigrerende volksverlakkerij eromheen per direct af.

Politiek Kwartier – Sociaal Wisselgeld

COLUMN – Deze week roept Klokwerk de SP en de FNV op om nu hun kans te grijpen met het ontslagrecht en de WW – voordat het straks voorgoed te laat is.

Goed. We hebben dus een regering die overal steun zoekt en daarbij bereid is concessies te doen. Hierop zetten de SP en de FNV de hakken in het zand. Een volkomen verkeerde reactie. Ze dienen nu juist hun kans te grijpen, voordat het te laat is. 

Want welke waarde heeft de WW nog?

De WW is eerder al teruggegaan van maximaal vijf jaar naar maximaal 38 maanden. Bovendien moeten WW’ers tegenwoordig na een jaar reeds ieder werk accepteren, ook onder het eigen niveau. Belangrijker: het merendeel van de WW’ers heeft helemaal geen recht op de langste termijn, omdat ze de bijbehorende diensttijd missen. De gemiddelde werkloze zit dus nu al een stuk eerder in de bijstand.

En welke waarde heeft het ontslagrecht nog?

Het ontslagrecht wordt van twee kanten uitgehold. Enerzijds is de hoogte van de ontslagvergoeding eerder al sterk ingeperkt, voor velen zelfs gehalveerd. Anderzijds is een snel groeiend deel van de beroepsbevolking flexwerker, inmiddels al dertig procent, en heeft dus helemaal geen ontslagbescherming. Bovendien is het krijgen van je recht als ontslagen werknemer niet zelden een tijdrovend en psychisch zeer belastend proces.

Conclusie: De FNV en de SP vechten voor twee al bijna leeggelopen luchtballonnen. Hoe nuttig is dat?

Het levert misschien leden en virtuele zetels op, maar feitelijk staan beide bewegingen momenteel in een slachtofferrol aan de kant te kijken hoe de sociale zekerheid om zeep wordt geholpen. Want ook zonder hen komt er uiteindelijk wel weer een rommelcoalitietje in de Eerste Kamer met een volgend afbraakakkoord.

Het is daarom hoog tijd dat zij van strategie veranderen, voordat werkend Nederland morgen definitief met lege handen staat. Stop met klagen en begin met eisen, zolang het nog kan. Zolang de WW en het ontslagrecht nog wat waard zijn heb je nog wisselgeld in je rode knuisten. Koop er iets sociaals voor. Bijvoorbeeld:

1. Ga akkoord met het definitief vervallen van de ontslagvergoeding, maar eis in ruil daarvoor dat de WW in het eerste half jaar wordt aangevuld tot 100 procent. En eis daarbij dat iedere werknemer die langer werkloos is een scholingsbudget van zeg 5000 euro krijgt. De premies daarvoor betalen de werkgevers als dank voor het wegnemen van de last van de ontslagvergoedingen en de daarbij horende juridische rompslomp.

2. Accepteer dat de maximale WW-duur teruggaat naar twee jaar, maar alleen met een socialere bijstand, dus op voorwaarde dat mensen in de bijstand onder geen enkele voorwaarde meer gedwongen mogen worden onder het minimumloon te werken, zoals dat nu gebeurt. Dit betaalt zichzelf, want deze work-first strategie kost uiteindelijk werkgelegenheid. Een terecht punt van SP en FNV, waar ze tot nu toe niets mee konden doen.

Het resultaat van zo een gouden ruil zou zijn: flexibilisering, maar dan wel op een sociale manier. Met een veel beter vangnet dan we nu hebben. Het is beter toegankelijk, meer transparant en bovenal eerlijker, want er kunnen veel meer mensen gebruik van maken dan nu. En het levert naast meer zekerheid voor werknemers ook economische stabiliteit op.

Wie het woord sociaal op zijn voorhoofd getatoeëerd heeft staan en op wil komen voor werknemers kiest daarvoor. Hij eist het. Nu. Want straks is het te laat.

Stop met zinloos trekken aan werklozen

Het is tijd om alle verplichte trajecten voor werklozen af te schaffen. Ze zijn zinloos, kostbaar, en leiden tot verlies aan werkgelegenheid.

Stratenvegen als therapie voor ex-stratenvegers: waarom trappen we nog in die onzin?

De recente opschudding in Deventer, waar men dacht te besluiten dat werklozen voortaan wel de zorgtaken op kunnen knappen, staat niet op zich zelf. Een paar weken terug stond een bericht in de media wat hier eigenlijk volledig mee samenhangt: in Den Haag moet een weggesaneerde straatveger voor zijn uitkering…straten vegen. Zogenaamd om werkritme en werkervaring op te doen. De absurditeit van hoe we met werkloosheid omgaan is in dit voorbeeld treffend samengevat.

Officieel mogen gedwongen trajecten voor werklozen niet leiden tot verdringing van werk, maar dit is precies wat gebeurt. Wanneer werklozen gedwongen worden wegbezuinigde taken alsnog uit te voeren, kan iedereen snappen dat de behoefte nooit meer zal ontstaan er ooit nog iemand voor aan te nemen.

 

Politiek

Politieke tegengeluiden voor deze gevaarlijke tendens ontbreken echter vrijwel volledig. Zeker, staatssecretaris Klijnsma gaat onderzoek doen naar de misstanden nadat de SP en de FNV-campagne voerden tegen het werken voor een uitkering. Maar Klijnsma geeft wel van tevoren al aan dat er volgens haar geen sprake is van een gigantisch probleem. En alle partijen vinden dat ‘werken als therapie’ wel toegestaan moet blijven.

  

Ondertussen is ‘werken als therapie’ nu precies het argument waarmee dat geval van die straatveger wordt verdedigd. De Haagse wethouder Henk Kool zegt namelijk in een reactie dat hier sprake is van een re-integratietraject. Het traject zou zijn ingezet om werkritme en werkervaring op te doen.

  

Opleidingen

Een ontslagen straatveger die hetzelfde werk moet doen om in het werkritme te blijven en ervaring op te doen. Waarom trappen we nog in die onzin?

   

Het cynische is bovendien dat van al dit soort re-integratietrajecten van het UWV en de sociale diensten ook nog nooit is aangetoond dat ze enig effect hebben. De projecten worden geëvalueerd aan de hand van de uitstroom naar werk, maar het is onduidelijk of die uitstroom dankzij of juist ondanks dat traject gebeurt.

 

Veel schrijnende anekdotes over verplichte trajecten van sociale diensten, het UWV en bedrijven waarmee zij samenwerken doen het laatste vermoeden. Mensen die bij deze instanties klant zijn geweest vertellen bijna zonder uitzondering verhalen van opleidingen zwaar onder het niveau van de cursisten, van geestdodende trajecten en van het soms ronduit schofferende wantrouwen waarmee mensen benaderd worden.

 

Dit nog los van een verschrikkelijke bureaucratie, waarbij mensen niet zelden de dupe worden van administratieve fouten die door die diensten gemaakt worden.

 

Belangrijker is dat hier werk als opleiding wordt ‘vermomd’. Een kenmerk van een opleiding is dat het geen geld of diensten oplevert. Wanneer een opleiding toch gaat renderen, dan heet dat werk. Natuurlijk bestaat er zoiets als ‘training on the job’. Maar bij een ‘job’ hoort een eerlijke beloning. En die wordt hier niet gegeven, met een marktverstorende werking als gevolg.

 

Motiveren

 

Het is sowieso al hoogst twijfelachtig of het mogelijk is om mensen door middel van dwang en plicht te motiveren voor de arbeidsmarkt. Ik betwijfel dat ten zeerste. Misschien verdienen sommige mensen uit morele overwegingen een schop onder hun kont. Maar met een schop onder een kont is volgens mij nog nooit een gemotiveerde werknemer ontstaan. En waar dat wel zou lukken is er nog geen extra baan bij gekomen.

 

Maar deze fundamentele vraag hoeven we nu niet eens te beantwoorden. Het is immers crisis. Er zitten massa’s mensen aan de kant die wél gemotiveerd zijn om een baan te vinden. Als zij al niet aan de bak kunnen komen, dan is het volkomen zinloos om ongemotiveerde mensen te gaan ‘prikkelen’.

 

Iets terugdoen

 

Maar is het dan niet logisch dat mensen ondertussen iets terugdoen voor hun uitkering?

Niet als dit ertoe leidt tot verlies aan banen. Er gaat iets fundamenteel mis als belangrijke zaken als de reiniging, de postbezorging en zelfs bejaardenzorg tegen een veel te lage vergoeding worden uitgevoerd door ongeschoolde werklozen, aangestuurd door volledig uit haar krachten gegroeide overheidsinstanties.

 

Onze taal geeft al aan dat dit niet klopt. We hebben dan namelijk vrijwilligerswerk dat onvrijwillig wordt gedaan, door werklozen met dagelijks werk, aangestuurd door sociale diensten die deze naam niet waard zijn. 

 

Stoppen

 

Het is daarom tijd om onmiddellijk te stoppen met alle dwang- en disciplinemaatregelen voor werklozen. Niet alleen met het werken voor een uitkering, maar met alle verplichte re-integratietrajecten en opleidingen. Het kost immers bakken vol geld en het is met het huidige banentekort volkomen zinloos. Het leidt tot mensonwaardige praktijken en het ergste: het kost werkgelegenheid.

 

Wanneer het UWV en de sociale diensten hun trajecten alleen nog maar vrijwillig aan zouden bieden was het snel gedaan met die onzin. Niemand gaat immers naar een “opleiding” waar hij of zij niets aan heeft. Bovendien zouden er geen banen meer verdwijnen omdat ze op een andere manier ingevuld worden.

 

Het resultaat zou sociale diensten en een UWV zijn dat werkelijk mensen motiveert en ondersteunt op weg naar een echte betaalde baan. En dat is precies waartoe zij in het leven geroepen zijn.

 

Kees Alders, alias Klokwerk, Columnist, webdesigner en psycholoog

Politiek Kwartier – Weg met de vaste pensioenleeftijd

COLUMN – Waarin Klokwerk stelt dat het beter zou zijn om de vaste pensioenleeftijd helemaal af te schaffen.

Met het pensioenakkoord heeft het kabinet een makkelijke manier van bezuinigen gevonden. Het percentage dat u belastingvrij voor uw pensioen mag wegzetten gaat omlaag. Dit betekent drie miljard meer aan belastingopbrengsten.

Politiek gezien is het een vrij slimme bezuiniging, want op korte termijn heeft niemand er last van. En de meeste mensen kijken nu eenmaal niet zo ver vooruit.

Maar het is ook een gemiste kans. Het pensioenakkoord is een beetje schuiven met leeftijden en bedragen en procentjes, terwijl de inhoudelijke discussie over de logica en rechtvaardigheid van het pensioenstelsel angstvallig wordt vermeden.

Het pensioen en de AOW zijn ooit ingesteld omdat de meeste mensen na hun 65e niet veel meer konden. Wanneer iemand fysiek zwaar werk verricht, is de kans groot dat hij dat op hoge leeftijd niet volhoudt.

Sinds de invoering van AOW en pensioenen is werk over het algemeen echter fysiek minder zwaar geworden. Ook de gemiddelde werkweek is in lengte afgenomen. Mede daardoor is de levensverwachting met tien jaar toegenomen.

Mooi, maar daarmee kloppen de uitgangspunten van het pensioenstelsel niet meer. Het wordt veel duurder. En dat terwijl de meeste mensen op hun 65e eigenlijk nog prima in staat zouden zijn hun werk nog even door te zetten.

De meeste mensen; niet allemaal. Leeftijdsdiscriminatie is dan wel ingeburgerd, uiteindelijk is leeftijd helemaal geen goed criterium om het vermogen te werken te meten.

Waarom stellen we in plaats van een beetje te gaan schuiven met bedragen en leeftijdsgrenzen niet eerst de fundamentele vraag of het eigenlijk wel wenselijk is om verlof te blijven koppelen aan leeftijd? Mij lijkt dat helemaal niet logisch.

Mij lijkt het logischer als er één algemene regeling zou komen voor verlof. Verlof dat vrij opgenomen kan worden wanneer dat nodig is: voor het opvoeden van kleine kinderen, voor het oprichten van een bedrijf, bij verlies van werk… of om het rustiger aan te kunnen doen bij ouderdom.

Deze verlofregeling zou dan niet aan leeftijd gebonden zijn, maar aan spaarvermogen. De spaarpot daarvoor wordt gevuld met de huidige premies voor de pensioenen, de WW, en de levensloopregeling.

Daarnaast zou er dan één algemene verzekering moeten komen voor loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid – of dat nu door ziekte komt of ouderdom. Deze wordt betaald met de huidige premies voor de AOW en de WIA.

Hiermee verdwijnt dan de vaste pensioenleeftijd. In regel blijft iedereen werken tot hij daar door ziekte, ouderdom of de dood niet meer toe in staat is. Wie ervoor kiest om het tussendoor wat rustiger aan te doen, werkt langer door. Wie non-stop blijft werken kan uiteindelijk alsnog met lang verlof.

Een goed idee? Ik weet het niet. Maar dit soort discussies worden in Den Haag helaas vermeden. Sterker nog, zelfs het voor de hand liggende idee van drie politieke jongerenorganisaties om meer vrijheid en solidariteit in het stelsel te brengen door mensen keuzevrijheid te geven voor pensioenfondsen en ook ZZP’ers toe te laten tot het stelsel werd uiteindelijk genegeerd.

Ook het dwarsliggen van het CDA voor het pensioenakkoord zal niet lang duren. Natuurlijk wil die partij haar positie graag uitbuiten, maar ook het CDA heeft er geen politiek belang bij het kabinet te dwingen de lastenverzwaring elders te zoeken… of problemen van de toekomst te benoemen.