OPINIE – Het huidige beleid voor vluchtelingen lijkt er volledig op gericht te zijn een groep mensen te kweken die de samenleving zoveel mogelijk schade aandoet. Tegenover dit beleid van versobering en afschrikken staat humaan beleid. En dat rendeert veel beter.
De zogenaamde vluchtelingencrisis houdt Europa en Nederland nu al maanden bezig. Zowel de burgers als de politiek lijken totaal overvallen te zijn door de komst van veel Syrische vluchtelingen. Door overmacht en uit puur populisme grijpt de politiek naar een beleid van afschrikking en versobering. Die afschrikking is een illusie, en gaat de problemen met vluchtelingen alleen maar groter maken.
Hieronder een paar van de mythes waarmee de kiezer door politici dagelijks worden bedrogen, gevolgd door een alternatief waarmee we gezamenlijk de problemen veel beter aan zouden kunnen pakken. Want dat alternatief is er wel degelijk.
De mythe van de dichte grenzen
Nog steeds gonst in Europa de mythe van de dichte grenzen. Als de grenzen maar dicht gingen, dan kwamen hier geen asielzoekers. Dit klinkt logisch, toch? In Nederland wordt deze illusie dan ook niet alleen door Wilders gevoed, maar ook door de VVD.
Uiteindelijk is het echter pure volksverlakkerij. Het beleid van de EU was altijd al gericht op dichte grenzen, op opvang in de regio en terugkeer wanneer dat mogelijk is. Wat Wilders en de VVD voorstellen is dus niets nieuws: dat is al decennialang staand beleid. Dit presenteren als een nieuw idee slaat dan ook nergens op.
Maar belangrijker: dit beleid heeft de EU en Nederland van de regen in de drup geholpen. De “regio” stroomde over en is nu zelf rampgebied geworden. Met enige vertraging kwamen de vluchtelingen dus uiteindelijk toch wel. Het enige effect van het dichte-grenzenbeleid is meer doden aan de grens, meer geld naar gewetenloze smokkelaars, en een EU die volkomen overvallen wordt door de komst van mensen die we al lang hadden kunnen zien aankomen.
Hoog tijd om de zaken verstandiger aan te pakken dus, zou je zeggen. Helaas geven ook de Nederlandse politici precies het verkeerde voorbeeld, en sturen ze aan op een sociale ramp.
De afbraak van sociale voorzieningen
Als we onze eigen kranten mogen geloven verloopt nergens in Europa het vluchtelingendebat zo negatief als in Nederland. Op zich niet zo vreemd. Want naast Wilders verkondigen ook politici van ‘gevestigde’ partijen, zoals Zijlstra en Buma, naast de mythe van de dichte grenzen, doodleuk dat de vluchtelingen de verzorgingsstaat bedreigen. De PvdA gaat daar vervolgens gewoon in mee.
Dit is pure bangmakerij, en een grove leugen bovendien. Zeker, de Nederlandse verzorgingsstaat staat onder druk. Maar dit komt niet door de vluchtelingen. Met het woonakkoord van 2013 van dit kabinet wordt de sociale huursector in versneld tempo verder afgebroken. Met de participatiewet van Rutte 2 wordt in praktijk de weg naar betaald werk voor uitkeringsgerechtigden juist moeilijker gemaakt: banen worden geofferd voor zogenaamde gedwongen vrijwilligers, en ieder eigen initiatief wordt keihard afgestraft. Door privatiseringen in de zorg lopen de zorgkosten nog veel sneller op dan werd verwacht.
Dit allemaal vervolgens in de schoenen van vluchtelingen schuiven is een gotspe. Deze problemen worden met hun komst slechts met minimale aantallen vergroot, want het aantal werkzoekenden en woningzoekenden in Nederland is – helaas – vele malen groter dan de stroom vluchtelingen.
Zeker, de vluchtelingen zijn arm, berooid, getraumatiseerd, en komen uit een andere cultuur, dus ze brengen problemen genoeg met zich mee. Maar aan de totale Nederlandse problematiek draagt die stroom getalsmatig niet veel bij. De waarschuwingen van Zijlstra en Buma in de slip van de PVV zijn daarmee niets meer dan bijzonder kwalijke paniekzaaierij.
Opvangprobleem
Maar dit betekent nog niet dat de vluchtelingen zelf geen probleem voor de samenleving vormen, want dat vormen ze wel degelijk. Ook dit is echter grotendeels veroorzaakt door de landelijke en Europese politiek.
Ondanks dat het er in de wereld om ons heen helaas steeds onveiliger op werd, is onder de kabinetten Rutte tevens hevig bezuinigd op opvang en inburgering van vreemdelingen. Daarbij heeft de Europese politiek lang geprobeerd alle vluchtelingen in Zuid Europa in een paar centra te houden (‘de regio’), wat natuurlijk ook een keer moest klappen. De Grieken hadden dan ook wel wat andere probleempjes op te lossen dan een paar miljoen mensen huisvesten om ons in de luwte te houden, de Turken zitten praktisch middenin een oorlog, en Jordanië heeft op elke vier inwoners inmiddels één vluchteling. Dus die gaan zich niet druk maken over ons gekerm over een kleine honderdduizend mensen hooguit.
Enfin, daardoor komt er nu een prop vluchtelingen vrij, en die komen dus allemaal tegelijkertijd. En het is daardoor, en niet zozeer omdat ze denkt dat het wijsheid is, dat het kabinet nu eigenlijk niet veel meer kán regelen dan de provisorische opvang die nu geboden wordt. En dat is een hele ramp, want het maandenlang huisvesten van deze mensen in grote kazernes in afwachting van hun procedure, zonder enige privacy en zonder bezigheden, is met het oog op de zorg voor de hoge kosten van vluchtelingen het aller-stomste wat we maar kunnen doen.
Vragen om problemen
Als we zou willen dat deze mensen de belastingbetaler zoveel mogelijk geld kosten, dan konden we werkelijk niets beters verzinnen dan de procedure van vluchtelingen een half jaar uit te stellen en ze te verbieden om voor en tijdens hun procedure te werken. Daarbij krijgen we als bonus voor dit beleid een welig circuit van illegale arbeid. Want wie denkt dat al die mensen een half jaar op hun handen blijven zitten is goed gek.
Wie vervolgens de kans op afhankelijkheid van een uitkering na een asielprocedure zo groot mogelijk wil laten zijn, die kan werkelijk niets beters doen dan bruut snijden in de taalcursussen voor nieuwkomers en het zelf laten opdraaien voor de kosten daarvan, zoals dat de afgelopen kabinetten is geregeld. Het leren van de taal wordt met de mond gestimuleerd, maar financieel afgestraft.
Vluchtelingen allemaal bij elkaar zetten in een versoberde opvang tenslotte, dat is natuurlijk vragen om spanningen. Spanningen onderling en spanningen met de omgeving.
Eigenlijk kan je alleen maar geloven in de heilzame werking van dit beleid als je echt denkt dat de mensen hier komen voor een stel nieuwe tieten. Maar wie is er hier nu het gevoel voor realiteit verloren? Zelfs Zijlstra moest toegeven dat dit beeld met de praktijk niets van doen heeft. In praktijk blijft echt niemand door dit beleid weg, maar worden de problemen met vluchtelingen door deze maatregelen alleen maar groter gemaakt. Alsof we daarop zitten te wachten.
Wat dan wel?
Wat de politiek nu uitrolt voor de vluchtelingen is kortom het perfecte recept voor de kweek van nog meer mensen die zich afkeren van onze samenleving, terwijl zij hun weg vinden in het illegale circuit, de hand ophouden en/of zich onledig houden met criminaliteit. Lekker beleid is dat. De rechtse politiek is prima in staat de angsten van zijn eigen achterban te bevestigen. Zolang mensen geloven dat de vluchtelingen daar de schuld van zijn, komt de politiek er wel mee weg. Maar het is natuurlijk nog geen begin van een oplossing.
Maar wat dan wel?
Als de politiek de zorgen van haar kiezers serieus zou nemen, dan koos ze voor een totaal andere strategie. In de vluchtelingenopvang zou precies het tegenovergestelde moeten gebeuren van wat nu wordt gedaan, juist om de problemen tegen te gaan of te voorkomen. En dat is, heel on-Haags gedacht, door gebruik te maken van de energie onderop.
Geef vluchtelingen om te beginnen meteen het recht te werken, ook voor en tijdens hun procedure, zodat ze om te beginnen ook elkaar legaal kunnen helpen, en er geen schaduweconomie ontstaat.
Geef daarbij subsidie aan mensen die vluchtelingen de taal willen leren, ongeacht of ze nog in de procedure zitten, of daarop nog wachten. Hiermee ontstaat per direct werkgelegenheid voor Nederlanders, en krijgen vluchtelingen de kans sneller te integreren.
Geef de mensen verder meteen wat leefgeld. Dit wordt onmiddellijk besteed in de lokale economie, komt dus voor 50% direct weer terug in de schatkist, en komt verder dat deel van de gemeenschap dat geconfronteerd wordt met de komst van vluchtelingen ten goede. Het bevordert daarbij de integratie in onze samenleving.
Ongeacht de uitslag van de procedure
Bovenstaand kan en moet allemaal geregeld worden ongeacht de vraag of die mensen uiteindelijk ooit terug moeten, willen en/of kunnen. Het gevaar dat mensen uiteindelijk hier blijven wordt er echt niet groter op, want onze asielprocedure kijkt alleen maar naar het verleden, en niet naar de toekomst en mogelijkheden van mensen in (en voor) ons land. Ook dit slaat trouwens nergens op, want waarom zou je iemand uitzetten die prima geïntegreerd is en goed voor zichzelf kan zorgen? In ons land vinden we dat echter normaal, swa.
Hoe dan ook is het geen verloren moeite om mensen, zolang zij hier zijn, ook bezig te houden, en ze te laten proeven aan onze stabiele samenleving. Hun uitgaven en inspanningen komen onze economie ook gelijk ten goede. En uiteindelijk rendeert dergelijk beleid via de mensen die wel mogen blijven. Gezien de oorlog en ellende in Syrië en Eritrea nog wel even voort lijken te blijven duren, zal dat voor het grootste deel van de mensen gelden. En wanneer mensen teruggaan terwijl ze hier wel een band met het land hebben opgebouwd, biedt dit alleen maar kansen voor onze internationale economie.
Lokaal aanpakken
De EU en onze centrale overheid zijn de regie volkomen kwijt, en weten niets anders te melden dan dat de vluchtelingen een half jaar of misschien nog veel langer moeten wachten op hun intake. Verder komen ze met niets dan zinloze verboden die de schade hier alleen verergeren, en massavoorzieningen die om te janken zo slecht zijn. En hekken, vooral veel hekken. Hekken die niemand tegenhouden maar die diepe wonden veroorzaken, en de verkeerde mensen rijk maken.
Maar er is ook positief nieuws. Ondanks de ronduit negatieve berichtgeving over zowel de vluchtelingen als over onze eigen bevolking ontstaan lokaal talloze initiatieven om vluchtelingen te helpen. De beste manier om deze crisis te bezweren is dan ook dit lokale initiatief te stimuleren, door gebruik te maken van de inzet en creativiteit van Nederlandse burgers en vluchtelingen zelf. Landelijk moet dan alleen budget vrijgemaakt worden. Centrale organen als het COA kunnen maar beter niets meer willen zijn dan een distributiekantoor van geld. Laat de rest maar door de mensen en de gemeenten uitzoeken.
En sta ook vooral toe dat de vluchtelingen zoveel mogelijk verspreid worden opgevangen, in plaats van dat ze expres in grote groepen worden samengeklonterd. Door spreiding toe te staan, zelfs te stimuleren, hoeven lokale gemeenschappen zich niet ‘overspoeld’ te voelen, en ontstaat het natuurlijke contact tussen deze mensen en de mensen die hier geboren zijn. Zorg daarbij ook vooral voor genoeg privacy voor vluchtelingen, om de onderlinge spanningen die er in die groep zijn niet te laten groeien.
Humaan beleid is welbegrepen eigenbelang
Bovenstaand beleid is wat men noemt ‘humaan beleid’. In het politieke spectrum wordt humaan beleid vaak slechts verdedigd als morele of juridische plicht. Erg dom, want plicht is nooit leuk, en het zijn gelukkig niet de enige argumenten om het zo aan te pakken. Juist humaan beleid is een zaak van welbegrepen eigenbelang. Bovenstaand rijtje kost wat, maar geen honderden miljarden zoals die in de sociale zekerheid en de zorg rondgaan. Het gaat om slechts een fractie daarvan. En het levert ook wat op.
Om te beginnen levert het op langere termijn meer geld op. Maar vooral ook levert het wat op in hoe de komst van de vluchtelingen in ons land ervaren wordt. Linksom of rechtsom is de realiteit nu eenmaal zo dat er vluchtelingen rondlopen binnen de grenzen van de EU. Hen met afschrikbeleid heel de EU doorjagen en ze in ledigheid opsluiten in grote centra, dat is echt vragen om problemen, en om blijvende hoge maatschappelijke kosten. Het vergt geen groot gevoel van solidariteit met de hele wereld om te bedenken dat wat we nu doen ons verder in de problemen gaat brengen. Het vergt ook geen diep respect voor de internationale wetgeving om te beseffen dat kiezen voor humaan beleid uiteindelijk het meest oplevert. Het gaat hier gewoon om de keuze tussen leven in blinde ontkenning, en eieren voor ons geld.
Tenslotte: actie
Misschien heb je dit allemaal gelezen en vind je het wel mooi, maar schud je je hoofd omdat je denkt dat dit toch nooit wordt overgenomen. En inderdaad, als dit van Den Haag uit moet komen, dan kunnen we lang wachten. Buiten de SP die pleit voor gespreide opvang en investering in de lokale economie, en GroenLinks die wat mompelt over meer dan bed bad en brood, hoor je daar ook niet veel. Van PvdA tot Ultrarechts gaat men volledig mee in het frame van versobering, isolatie en massa-opslag. Terwijl dit de problemen alleen maar verergert. De landelijke politiek en het journaille zijn alleen maar uit op sensatie en paniek zaaien, omdat het op korte termijn het goedkoopste is, en omdat angst en sensatie nu eenmaal lezers en kiezers opleveren. De brokstukken van deze sensatiedrang zullen we als burgers zelf weer moeten opruimen.
Welnu, laten we daar zo vroeg mogelijk mee beginnen. Om te beginnen door nu het landelijk op te roepen om eindelijk eens te handelen als volwassenen in plaats van als kleine kinderen, en verantwoordelijkheid te nemen, door te kiezen voor humaan beleid, in het belang van iedereen, inclusief de Nederlandse samenleving.
De hier aangelinkte petitie werd opgezet door mensen die zelf dagelijks met vluchtelingen bezig zijn. Domweg omdat ze nu eenmaal bij hen om de hoek zijn neergezet. Ik tekende al. Jij ook? Graag. En verspreid vooral dit stuk ook via de sociale media met een oproep deze petitie tekenen. De energie moet van onderaf komen.
Dit artikel verscheen eerder op Sargasso.nl
