Tag: UWV

De VVD als schulden-koning

De pavlovreactie van de VVD inzake schulden legt haar eigen kortzichtigheid en inconsequentie pijnlijk bloot. Iedereen in de schulden, lijkt haar doel te zijn.

Vliegentharts idee

De Amsterdamse SP-wethouder Arjan Vliegenthart komt met het volgende idee: laat de gemeente de schulden van mensen in de financiële problemen overnemen van overheidsdiensten. De schuldenaar heeft vervolgens aan de gemeente de schulden af te betalen in plaats van aan de andere (verschillende) overheidsdiensten, zoals het Centraal Justitieel Incassobureua, DUO, het UWV en de belastingdienst.

Waarom? Volgens Vliegenthart kan de gemeente de schuldenaar veel meer maatwerk bieden. Er is dan sprake van één schuldeiser, één loket, en daarmee kan ze het geld beter terugvorderen, waarbij ook beter rekening gehouden wordt met de positie van de schuldenaar.

Vliegenthart in NRC: “Wij bieden ze één loket: voor de incasso’s, de hulpverlening en om mensen aan het werk te helpen. Als het nodig is, kunnen ze bijvoorbeeld een tijdje uitstel van betaling krijgen. Het wordt menselijker en je biedt perspectief. Daar krijg je minder huisuitzettingen van en minder kosten voor de maatschappelijke opvang.”

De VVD zegt Nee

Dit lijkt mij, in een samenleving waarin door overheidsbeleid het aantal huishoudens in de problematische schulden stijgt naar een miljoen, een briljante maatregel. Minder mensen komen in de problemen, en uiteindelijk is er zelfs meer kans dat het geld terugkomt. Maar de VVD is tegen. Waarom? Verder lezen De VVD als schulden-koning

Politiek Kwartier | Agenda richting basisinkomen

COLUMN – Met een aantal aanpassingen van ons huidige sociale stelsel zijn al een hoop voordelen van een basisinkomen snel te behalen. 

Het basisinkomen: Rutte ziet er niets in, en het kader van de SP is hard bezig zijn achterban te ontmoedigen.

Toch is het denken hierover momenteel sterk in opkomst. Binnen GroenLinks rommelde het al langer in die richting. En deze week nam D66 op haar congres een motie aan voor nieuw onderzoek naar een basisinkomen. Drie kwart van de Volkskrantlezers geeft daarop aan wel wat in dit idee te zien.

Het basisinkomen is hot. Maar het is geen toverwoord waarmee alles gezegd is. Over hoe een sociaal stelsel met een basisinkomen eruit zou kunnen zien zijn namelijk nogal wat verschillende meningen in omloop. Verder lezen Politiek Kwartier | Agenda richting basisinkomen

Politiek Kwartier | Schuldig tot het tegendeel bewezen is

COLUMN – De Fraudewet gaat uit van de schuld van mensen. Een uitgangspunt dat behalve oneerlijk ook nog eens kostbaar is.

In het strafrecht geldt het principe: onschuldig totdat schuld bewezen is. Dit gaat op voor ernstige zaken als moord en doodslag, maar ook voor oplichting en vermogensdelicten.

In de sociale zekerheid geldt sinds de invoering van de zogenaamde Fraudewet op 1 januari 2013 echter het omgekeerde principe. Als iemand door een administratiefout onterecht een te hoge uitkering krijgt, moet hij bewijzen dat hij te goeder trouw was. Lukt dat niet, dan kan deze persoon een forse boete niet meer ontlopen.

In sociale zekerheidsland zijn mensen bij het constateren van een misstand dus schuldig tot het tegendeel bewezen is.

Dit ligt helemaal in lijn met een cultuur waarin werklozen worden afgeschilderd als profiteurs die moeten worden geleerd eindelijk eens zelf wat te doen om aan een baan te komen.

Dat deze cultuur schril afsteekt tegen de realiteit van een groot gebrek aan vacatures, heeft haar tot op de dag van vandaag nog niet aangetast.

De zogenaamde Fraudewet blijkt ondertussen vanaf de implementatie al vele misstanden op te leveren. Maar minister Asscher heeft aan deze signalen geen boodschap. Hij wil de officiële evaluatie van de wet afwachten.

Die evaluatie zal echter niets anders uitwijzen wat we nu weten, en eigenlijk al lang zagen aankomen: duizenden mensen komen in de moeilijkheden doordat ze tegen de bureaucratische muur oplopen van instanties als het UWV en de Sociale Diensten.

Asscher wil echter niet graag aan de Fraudewet tornen, omdat fraude ‘het draagvlak onder de sociale zekerheid ondermijnt’.

En daarom gaan we onschuldige mensen maar als fraudeurs behandelen?

Waarom laten we ons sociale stelsel eigenlijk om zeep helpen door jaloerse mensen die uitkeringsgerechtigden toch altijd wel zullen blijven beschouwen als klaplopers – totdat ze zelf een keer ziek worden of hun baan verliezen uiteraard?

En hoe zit dat met het draagvlak voor de sociale zekerheid als uitvoerende instanties niet alleen een potje maken van hun administratie en dienstverlening, maar dit ook nog eens kunnen aangrijpen om mensen de rechten te ontnemen waarvoor ze jarenlang premie hebben betaald?

Bullshit. In werkelijkheid is draagvlak niet het argument. Dit kabinet wringt zich in de raarste bochten om op de sociale zekerheid kunnen bezuinigen. En als dat niet op een rechtvaardige manier kan, dan maar op een onrechtvaardige manier. Want mensen die geen oplichters zijn beboeten is ronduit immoreel.

Het is daarbij echter nog maar zeer de vraag of deze aanpak van fraude wel zo kostenefficiënt is.

Iemand die een onrechtvaardige boete moet betalen schrijft een bezwaarschrift. En ook al wordt dat bezwaarschrift op basis van de Fraudewet sowieso ongegrond verklaard, dan nog lijkt het mij sterk dat de behandeling van al die protesten zo goedkoop is. Het UWV heeft haar administratie toch al nauwelijks onder controle.

Daarbij blijkt dat mensen door de boetes in financiële moeilijkheden komen en daardoor nota bene vaker gaan frauderen en langer in de uitkering blijven zitten. Het geld dat met de boetes wordt gewonnen, lekt zo vanzelf weer weg.

Het uitgaan van wantrouwen zou dus uiteindelijk wel eens flink duur kunnen uitpakken. En dat is dan cynisch genoeg het enige rechtvaardige aan de hele zaak.

Politiek Kwartier | Weg met het UWV

COLUMN – De uitvoering van de WW kost de belastingbetaler meer dan 2000 euro per jaar per uitkeringsgerechtigde. Maar enig positief effect van de inspanningen van het UWV is nooit aangetoond. Schaf het af.

In een vorig werkzaam leven heb ik wel direct zaken met het UWV mogen doen. Het kwam op mij over als een volledig kapot gereorganiseerde organisatie. Een bureaucratisch woud met ontelbare afdelingen. Een bijzonder hiërarchische structuur maakte veranderen bijna onmogelijk: onderhandelen ging alleen met de topmensen, die rustig jaren deden over het nemen van een beslissing.

Twee jaar geleden belande ik zelf een korte tijd part-time in de WW. Mijn ‘werkcoach’ functioneerde voor geen meter. Ik moest haar continu attent maken op het verstrijken van termijnen en administratieve benodigdheden. Zij kwam op iedere afspraak drie kwartier te laat en wist aan het eind van onze gesprekken duidelijk niet meer wat aan het begin van het gesprek gemeld was.

Gênant, want als ik zelf één keer zo een fout gemaakt had, had ik naar mijn rechten kunnen fluiten.

Een vriendin van mij wees mij erop dat ik een klacht kon indienen over mijn coach. Ik keek wel link uit. Ik was immers afhankelijk van de grillen van dat mens. Maar zo ontbreekt bij de medewerkers van het UWV dus iedere kwaliteitsprikkel.

Bij het opzetten van mijn eigen business heeft de coach mij vooral voor de voeten gelopen. We vulden een werkmap met zinloze informatie. Had ik in de brieven die ik erin zette slechts geschreven: “all work and no play makes Jack a dull boy”, dan had er geen haan naar gekraaid.

Helaas zijn dit geen toevallige persoonlijke ervaringen. Kennissen van mij komen met soortgelijke verhalen, en de forums staan er vol mee.

Bijzonder treurig, want de taak van het UWV is mensen te helpen met het vinden van werk. Je zal ze daarbij maar echt nodig hebben.

De WW is een recht. Wie ervan gebruik maakt heeft daar jarenlang premie voor betaald. Maar in plaats van als klant geholpen te worden, worden uitkeringsgerechtigden behandeld als criminelen:

Weten jullie wel hoeveel jullie de staat per dag kosten?

… wordt door een UWV medewerker aan een zaal nieuwe uitkeringsgerechtigden gevraagd.

Op dit soort lompe uitspraken van ambtenaren zou een boete moeten volgen. Helaas staan ze waarschijnlijk in de werkinstructie.

Maar daarbij is dit een vraag die nu eindelijk eens keihard teruggespeeld zou moeten worden. Met als extra vraag: en wat leveren jullie daarvoor nu eigenlijk op?

Het antwoord op die tweede vraag? Veel als de slager zijn eigen vlees mag keuren, maar als iemand er onafhankelijk naar kijkt: helemaal niets.

Benieuwd naar het antwoord op die eerste vraag stuit ik in de rijksbegroting op de volgende zin:

De uitvoering van de sociale zekerheidswetgeving vindt rechtmatig, efficiënt, klantgericht en daarmee doeltreffend plaats.

Moet ik lachen of moet ik huilen? Ik heb in ieder geval een onderwerp voor mijn volgende column. Maar door naar de cijfers:

De uitvoeringskosten van de WW bedragen nu zo te zien anderhalf miljard per jaar. Met 0,7 miljoen WW-ers is dat meer dan tweeduizend euro per jaar per uitkeringsgerechtigde.

Hey Asscher, je moest toch bezuinigen?

Rutte, je wilde toch zo graag een kleine overheid?

Grijp jullie kans! Maak van het UWV een simpel administratiekantoor dat steekproefsgewijs controleert, en schaf die geldverslindende denigrerende volksverlakkerij eromheen per direct af.

Stop met zinloos trekken aan werklozen

Het is tijd om alle verplichte trajecten voor werklozen af te schaffen. Ze zijn zinloos, kostbaar, en leiden tot verlies aan werkgelegenheid.

Stratenvegen als therapie voor ex-stratenvegers: waarom trappen we nog in die onzin?

De recente opschudding in Deventer, waar men dacht te besluiten dat werklozen voortaan wel de zorgtaken op kunnen knappen, staat niet op zich zelf. Een paar weken terug stond een bericht in de media wat hier eigenlijk volledig mee samenhangt: in Den Haag moet een weggesaneerde straatveger voor zijn uitkering…straten vegen. Zogenaamd om werkritme en werkervaring op te doen. De absurditeit van hoe we met werkloosheid omgaan is in dit voorbeeld treffend samengevat.

Officieel mogen gedwongen trajecten voor werklozen niet leiden tot verdringing van werk, maar dit is precies wat gebeurt. Wanneer werklozen gedwongen worden wegbezuinigde taken alsnog uit te voeren, kan iedereen snappen dat de behoefte nooit meer zal ontstaan er ooit nog iemand voor aan te nemen.

 

Politiek

Politieke tegengeluiden voor deze gevaarlijke tendens ontbreken echter vrijwel volledig. Zeker, staatssecretaris Klijnsma gaat onderzoek doen naar de misstanden nadat de SP en de FNV-campagne voerden tegen het werken voor een uitkering. Maar Klijnsma geeft wel van tevoren al aan dat er volgens haar geen sprake is van een gigantisch probleem. En alle partijen vinden dat ‘werken als therapie’ wel toegestaan moet blijven.

  

Ondertussen is ‘werken als therapie’ nu precies het argument waarmee dat geval van die straatveger wordt verdedigd. De Haagse wethouder Henk Kool zegt namelijk in een reactie dat hier sprake is van een re-integratietraject. Het traject zou zijn ingezet om werkritme en werkervaring op te doen.

  

Opleidingen

Een ontslagen straatveger die hetzelfde werk moet doen om in het werkritme te blijven en ervaring op te doen. Waarom trappen we nog in die onzin?

   

Het cynische is bovendien dat van al dit soort re-integratietrajecten van het UWV en de sociale diensten ook nog nooit is aangetoond dat ze enig effect hebben. De projecten worden geëvalueerd aan de hand van de uitstroom naar werk, maar het is onduidelijk of die uitstroom dankzij of juist ondanks dat traject gebeurt.

 

Veel schrijnende anekdotes over verplichte trajecten van sociale diensten, het UWV en bedrijven waarmee zij samenwerken doen het laatste vermoeden. Mensen die bij deze instanties klant zijn geweest vertellen bijna zonder uitzondering verhalen van opleidingen zwaar onder het niveau van de cursisten, van geestdodende trajecten en van het soms ronduit schofferende wantrouwen waarmee mensen benaderd worden.

 

Dit nog los van een verschrikkelijke bureaucratie, waarbij mensen niet zelden de dupe worden van administratieve fouten die door die diensten gemaakt worden.

 

Belangrijker is dat hier werk als opleiding wordt ‘vermomd’. Een kenmerk van een opleiding is dat het geen geld of diensten oplevert. Wanneer een opleiding toch gaat renderen, dan heet dat werk. Natuurlijk bestaat er zoiets als ‘training on the job’. Maar bij een ‘job’ hoort een eerlijke beloning. En die wordt hier niet gegeven, met een marktverstorende werking als gevolg.

 

Motiveren

 

Het is sowieso al hoogst twijfelachtig of het mogelijk is om mensen door middel van dwang en plicht te motiveren voor de arbeidsmarkt. Ik betwijfel dat ten zeerste. Misschien verdienen sommige mensen uit morele overwegingen een schop onder hun kont. Maar met een schop onder een kont is volgens mij nog nooit een gemotiveerde werknemer ontstaan. En waar dat wel zou lukken is er nog geen extra baan bij gekomen.

 

Maar deze fundamentele vraag hoeven we nu niet eens te beantwoorden. Het is immers crisis. Er zitten massa’s mensen aan de kant die wél gemotiveerd zijn om een baan te vinden. Als zij al niet aan de bak kunnen komen, dan is het volkomen zinloos om ongemotiveerde mensen te gaan ‘prikkelen’.

 

Iets terugdoen

 

Maar is het dan niet logisch dat mensen ondertussen iets terugdoen voor hun uitkering?

Niet als dit ertoe leidt tot verlies aan banen. Er gaat iets fundamenteel mis als belangrijke zaken als de reiniging, de postbezorging en zelfs bejaardenzorg tegen een veel te lage vergoeding worden uitgevoerd door ongeschoolde werklozen, aangestuurd door volledig uit haar krachten gegroeide overheidsinstanties.

 

Onze taal geeft al aan dat dit niet klopt. We hebben dan namelijk vrijwilligerswerk dat onvrijwillig wordt gedaan, door werklozen met dagelijks werk, aangestuurd door sociale diensten die deze naam niet waard zijn. 

 

Stoppen

 

Het is daarom tijd om onmiddellijk te stoppen met alle dwang- en disciplinemaatregelen voor werklozen. Niet alleen met het werken voor een uitkering, maar met alle verplichte re-integratietrajecten en opleidingen. Het kost immers bakken vol geld en het is met het huidige banentekort volkomen zinloos. Het leidt tot mensonwaardige praktijken en het ergste: het kost werkgelegenheid.

 

Wanneer het UWV en de sociale diensten hun trajecten alleen nog maar vrijwillig aan zouden bieden was het snel gedaan met die onzin. Niemand gaat immers naar een “opleiding” waar hij of zij niets aan heeft. Bovendien zouden er geen banen meer verdwijnen omdat ze op een andere manier ingevuld worden.

 

Het resultaat zou sociale diensten en een UWV zijn dat werkelijk mensen motiveert en ondersteunt op weg naar een echte betaalde baan. En dat is precies waartoe zij in het leven geroepen zijn.

 

Kees Alders, alias Klokwerk, Columnist, webdesigner en psycholoog