Doorpakken met stikstofreductie

Het belangrijkste signaal van de afgelopen verkiezingen is dat de kiezer een hekel heeft aan onduidelijkheid en getreuzel

Na de afgelopen verkiezingen horen we velen beweren dat het nu gepast zou zijn pas op de plaats te maken met het stikstofbeleid voor de landbouw. Dat is echter precies de verkeerde conclusie.

Verder lezen Doorpakken met stikstofreductie

Meer of minder zelfstandige boeren?

De afgelopen twintig jaar is door schaalvergroting één op de twee zelfstandige boerenbedrijven gestopt – de afgelopen zeventig jaar zelfs zes op de zeven. Van wat zich nu nog ‘boer’ noemt, is een groot deel de mega-investeerders die voor platte winst de plattelandsgemeenschappen kapot hebben gemaakt. Het gevolg van staand beleid.

Deze investeerders hebben minder verstand van dieren dan van leningen, subsidies en spreadsheets. De stal zien ze nooit, het schoonmaken, melken, voeren en slachten laten ze over aan machines en dagloners. Voor het eigen land produceren ze niet: het voer wordt geimporteerd en het vlees wordt weer geexporteerd. Daarbij: de boer melkt het vee, de agro-industrie en de bank melken de boer. Een heel verdienmodel. De boer van nu zit gevangen in het systeem, de boeren van toen zijn in meerderheid al lang stadsbewoner geworden.

Nu wil ‘de boerenstand’ in de waterschappen het grondwater zo laag mogelijk hebben, zodat meer vee kan grazen. Maar als dat gebeurt, verzilt het land, zodat we over een decennium op een zoutkorst zitten waar niets meer op groeit. Daarnaast raakt onze bodem vertieft, niet alleen met ammoniak (stikstof), maar ook met bestrijdingsmiddelen – die we vervolgens zelf binnenkrijgen, de boer voorop.

Over dierenwelzijn heb ik het maar even niet.

Het huidige beleid maakt niet alleen het boerenland maar ook de boerenstand kapot. Wie het boerenland echt een warm hart toedraagt wil deze situatie daarom bsoluut niet laten voortduren, maar juist stoppen, zelfs omkeren. Minder vee, en meer echte zelfstandige boeren, die verstandig omgaan met het land, dat zou het doel moeten zijn.

Dat mag wat kosten, en daar is bijna iedereen het over eens. Het geld is er – in tegenstelling tot voor vele andere noodlijdende andere sectoren – ook al lang ruim voor uitgetrokken: vijfentwintig miljard, je zou het maar cadeau krijgen voor onderwijs of zorg, of als gedupeerde in Groningen, of voor de ellende van de toeslagen. Daar moeten ze het met hooguit een zuinige tien procent van zo’n bedrag doen, en meestal minder.

Maar het moet nu dan ook echt met de vuist ingevoerd gaan worden, want lief vragen helpt niet om de graaiers weer terug in hun hok te krijgen. Daar zijn de belangen te groot voor. Het sterkst zijn altijd de gevestigde belangen: BBB is opgericht door een marketingbedrijf, en de boerenprotesten, die zonder het zware materieel dat andere sectoren bij demonstraties moeten missen trouwens lang zo indrukwekkend niet zouden zijn, zijn fully sponsored en georganiseerd door de agro-industrie.

Hier geldt: zachte heelmeesters maken stinkende wonden. De tegenstand groeit door onzekerheid. De politiek zou een keer duidelijkheid moeten durven geven, juist in het belang van boeren.

Alle partijen rechts van D66 doen echter juist het omgekeerde: de problemen ontkennen of bagatelliseren, pappen en nathouden, en ondertussen mooie beloftes doen van high-tech oplossingen die niet blijken te bestaan. Het enige wat deze partijen willen en kunnen is vertragen, het in stand houden van de ongezonde situatie, die boeren nu al de nek kost, en ze bovendien in onzekerheid houdt. Allemaal voor de korte termijnwinsten.

De enige echte winst (en wellicht de enige echte motivatie) van vertragen en blokkeren is het opdrijven van de uitkoopsommen voor de grootste vervuilers. Maar dit resulteert er wel in dat er minder geld overblijft voor de boeren die verder willen en kunnen met hun bedrijf. De boer is kortom de speelbal, en zijn land het slachtoffer.

(Eerder gepubliceerd op Sargasso.nl en BNN/VARA.)

Schaamteloos VVD-populisme

De VVD loopt populisme te bedrijven over problemen met asielzoekers die ze zelf veroorzaakt hebben. 

Onmiddellijk ontruimen!

En paf! CDA en VVD trekken de grote broek aan, en eisen dat Amsterdam de onterecht door asielzoekers en uitgeprocedeerde mensen gekraakte woningen on-mid-del-lijk ontruimt.

Want de wet is de wet en daar moet ook de hoofdstad zich aan houden, nietwaar?

Ja, ongetwijfeld maken deze partijen zich daarmee weer erg populair bij eigenlijk alle burgers met gezond verstand… tenminste voor zover ze niet heel goed zijn ingelezen in die materie. Want laten we wel zijn: wie is er tegen een overheid die de wet handhaaft? Er is niets dat logischer klinkt dan dat, toch?

Fraai staaltje populisme

Helaas, het is een fraai staaltje populisme waar we dreigen in te trappen. Want wie iets meer weet van deze zaak ziet heel goed in waarom het nieuwe college van GroenLinks, D66, SP en PvdA niet meteen wil ontruimen.

Want als er ontruimd wordt (wat nogal wat kost ook), waar gaan die mensen dan heen?

Naar de volgende illegale kraakpartij misschien?

Daar zitten de mensen in Amsterdam absoluut niet op te wachten lijkt mij.

De vorige kraak is uitzonderlijk rommelig verlopen. Mensen die reeds bewoonde huizen inliepen, nieuwe bewoners die hun nieuwe huis voor hun neus gekraakt zagen worden, etc. De media hebben gesmuld van de indianenverhalen. Daar hielp geen charme-offensief van de krakers meer tegen.

Vandaar dat hard optreden nu ook zo populair is.

Het onderliggende probleem

Maar laten we eerst eens nog een stapje terug doen, en kijken waarom deze mensen eigenlijk tot die illegale kraak zijn overgegaan. Het grote probleem waar zij mee zaten, is dat er geen goede oplossing was gevonden voor deze groep mensen.

Want waar gaat het namelijk om? Om een groep uitgeprocedeerde asielzoekers, en mensen die nog in hun asielproces zitten, die al jaren geen goed onderdak hebben, van noodopvang naar noodopvang zwerven, en continu op straat komen te staan… en daarom herhaaldelijk gaan kraken.

De gemeente en het rijk hebben deze groep recent wel onderdak aangeboden, maar alleen als meegewerkt wordt aan terugkeer. En veel mensen van die groep zitten nog in procedure, dus dan is meewerken aan terugkeer iets dat je logisch gezien niet graag wilt doen. Andere mensen in die groep zijn wel weer uitgeprocedeerd, maar hun land van herkomst wil ze niet opnemen. En dus kunnen ze ook niet uitgezet worden: want stel dat Nederland ze letterlijk in het vliegtuig zette, dan nog kwamen ze met datzelfde vliegtuig per kerende post weer terug.

Opvang waarin ‘meegewerkt wordt aan terugkeer’, dat is in die gevallen dus eigenlijk gewoon gevangenschap. En niemand kiest voor gevangenschap, en daarom heeft die groep mensen dus feitelijk geen onderdak. Ze staan op straat.

Bovendien is alle aangeboden opvang ook nog eens géén 24 uursopvang, maar alleen nachtopvang. Overdag worden die mensen op straat gezet, wat leidt tot allerlei onrust in de buurt.

Erfenissen van VVD-beleid

Kijk, dit zijn dan de erfenissen van VVD beleid, van die partij die tijdenlang in het college van Amsterdam heeft gezeten, en ook al jarenlang in de regering zat, en deze situatie willens en wetens heeft laten ontstaan.

We krijgen in de hoofdstad nu eindelijk een college dat die ellende een keer op wil lossen. Het werd tijd! En nu komt de VVD even blaffen dat dit niet zou mogen, en de stad verplicht zou zijn om met de wapenknuppel voor veel geld (want ontruimen kost heel veel gemeenschapsgeld) de problemen nogmaals te verergeren, want ‘de wet is de wet’?

Een beetje de flinke piet uithangen over de ellende die ze zelf hebben gecreëerd nota bene?

Nee, daar zitten de Amsterdammers NIET op te wachten, en daarom wil het college dat nu gevormd wordt eerst een oplossing voor die mensen vinden, vóórdat ze uit die huizen getrokken worden – wat uiteindelijk heus wel gebeurt.

En dat lijkt me helemaal goed. Een college dat niet de populist loopt te uit te hangen over de ruggen van uitgeprocedeerde asielzoekers én Amsterdammers die gewoon veilig willen wonen en niet zitten te wachten op shit op straat, maar eindelijk eens zoekt naar een oplossing voor dit al jaren voortslepende probleem… het werd fucking tijd!

Boetekleed

Laat de VVD in plaats van de populist uithangen het boetekleed aantrekken. Want aan partijen die eerst de zaak in het honderd laten lopen, en daarna een potje gaan meehuilen met de populistische wolven in het bos, daar hebben we helemaal niets aan. Die zijn af, en het is volkomen terecht dat die nu in de stad aan de kant staan.

Laat dat ook landelijk binnenkort ook maar eens het geval zijn. Want landelijk was het allemaal niet veel beter. Eerst de asielopvang in 2015 zo slecht regelen dat overal in het land opstanden uitbreken, en dan een beetje flink gaan doen over je vuile dealtjes met Erdogan, met wie je vervolgens daags voor de verkiezingen een symbolisch ruzie-tje uitlokt, terwijl de daling van de asielinstroom al lang in gang was gezet voordat er ook maar een deal was… de zwendel van de eeuw… Het is allemaal maar weinig fris en verheffend.

Laat alsjeblieft ook in Den Haag over een paar jaar een kabinet aantreden dat niet de zaken laat escaleren om vervolgens te proberen daar zelf een slaatje uit te slaan, maar zoekt naar concrete oplossingen. Dan kan er eindelijk een keer worden puingeruimd in dit land.

Het motorblok uit elkaar

Het is geen dogma dat het zogenaamde ‘motorblok’, VVD, CDA en D66, gaat regeren met een bereidwillige vierde partner. Er zijn echter twee alternatieven die zeker na het mislukken van de vorige poging minstens zo geloofwaardig zijn.

Motorblok op zoek

Het zogenaamde ‘motorblok’ is op zoek naar een partner. De combinatie van VVD, D66, CDA en een vierde partner, de wens van vooral Rutte, lijkt in de media zo vanzelfsprekend, dat andere combinaties eigenlijk niet serieus genoemd worden.

De combinatie van dit drietal met GroenLinks is nu reeds onderzocht. Dat bleek één brug te ver. Natuurlijk is D66 de partij die dit het meest betreurt. In een kabinet met VVD en CDA is het voor D66 namelijk uitkijken. Het vorige kabinet met die twee partijen was voor D66 geen succesnummer: alle D66 punten werden als het puntje bij paaltje kwam genegeerd, en D66 kreeg de schuld van guur rechts beleid waar de achterban zich onvoldoende in herkende. Na Balkenende II hield D66 3 zetels over.

Een herhaling daarvan is te vermijden door een linksere partner het kabinet in te trekken, die D66 enerzijds kan helpen met het afdwingen van nog enigszins progressief beleid, en verder als bliksemafleider kan functioneren. Niet voor niets doet Pechtold nadat Klaver zijn hielen lichtte nu een beroep op Roemer.

Verder lezen Het motorblok uit elkaar

Moet D66 een coalitie met CDA en VVD wel willen?

“Wat Pechtold bij deze combinatie zal ‘winnen’ is naar ik vrees met name vrijwillige levensbeëindiging voor zijn eigen partij.”

Dinsdag begint het formatieproces. Uit de informatieronde blijkt dat VVD, CDA, D66 en GroenLinks het de moeite waard vinden om te kijken of zij tot een kabinet kunnen komen. Maar dat betekent niet dat dit kabinet er ook komt. De verschillen tussen de partijen zijn groot.

Alle ogen waren de laatste dagen gericht op GroenLinks. Diverse aanhangers van GroenLinks meenden dat Klaver deze pil maar beter niet zou moeten slikken, denkend aan het laatste kabinet, waarin de PvdA in de samenwerking met de VVD haar sociale gezicht totaal verloor, en ook haar steun in de samenleving zag verdampen.

Nu is GroenLinks een andere partij dan de PvdA. Mijn analyse is dat de fouten van de PvdA niet zomaar door GroenLinks gekopieerd zouden hoeven worden. Zoals bijvoorbeeld Merijn Oudenampsen aantoont: de PvdA is al sinds de jaren 90 in feite een neoliberale partij. Met ministers als Dijsselbloem en staatssecretarissen als Klijnsma zijn echt geen VVD’ers meer nodig om de partij naar rechts te trekken. GroenLinks heeft als partij veel meer fundamenteel idealisme in zich.

Valse veren

Toch deel ik de analyse van Karin Spaink en vele anderen dat Klaver maar beter af is als hij verder blijft bouwen aan zijn linkse beweging in plaats van te gaan regeren met CDA en VVD. Er is in de samenleving behoefte aan een alternatief voor het beleid van het neoliberale establishment enerzijds en het rechts populisme anderzijds. Die beweging is echter niet in één verkiezingscampagne gebouwd, en laten we eerlijk zijn: veertien zetels is voor een doorbraak echt niet meer dan slechts een beginnetje. Dat is niet gek, want GroenLinks heeft in het recente verleden veel te vaak gezwabberd om plotseling als messiaanse partij vertrouwd te worden.

En in hoeverre zijn de ambities van GroenLinks met CDA en VVD te realiseren? Dat lijkt maar zeer beperkt. Uit verschillende hoeken hoor ik nu de loftrompet steken over de plotselinge wedergeboorte van het GroenRechtse idee in VVD-kringen. De vraag is echter hoezeer die veren zouden moeten gaan glanzen met een puur grijze coalitiepartner als het CDA. Bovendien is de lobby achter de VVD nog altijd 100% gebaat bij de status quo van smerige energie. Daar heeft zelfs Ed Nijpels niets aan kunnen veranderen, dus waarom GroenLinks dan plotseling wel?

Nekslag

Daarbij is het zeer de vraag of de achterban van GroenLinks het gaat pikken dat de rekening van de klimaatcrisis net als die van de bankencrisis naar de onderkant van de samenleving wordt doorgeschoven. Mij lijkt van niet, en terecht. De sociale agenda inruilen voor een paar windmolentjes? Toch maar weer winst van die windmolentjes, zal er gesust worden. Maar het verzet tegen de sociale afbraak is andermaal gesmoord. En dat is mijns inziens veel erger dan dat die windmolentjes goed zijn. Want laten we eerlijk zijn (al is het vloeken in de kerk): het is belangrijk dat alle landen zich inspannen voor een beter klimaatbeleid, maar Nederland gaat echt het wereldwijde klimaat niet redden.

Regeren met zowel het CDA als de VVD zou voor de wedergeboorte van links elan kortom wel eens de nekslag kunnen betekenen. Korte termijnwinst leidt dan uiteindelijk tot lange-termijnverlies voor werkelijk ander beleid dan de neoliberale grijze agenda van de VVD.

D66 en het CDA?

Maar genoeg over GroenLinks: misschien is het veel interessanter eens te gaan kijken naar de positie van D66. Iedereen lijkt er namelijk vanuit te gaan dat Rutte’s wens voor een coalitie met D66 en het CDA zomaar ingewilligd zal worden. Maar ik kan mij eerlijk gezegd niet voorstellen waarom Alexander Pechtold zou moeten verlangen naar deze combinatie. D66 en het CDA konden voor twee middenpartijen feitelijk niet verder uit elkaar liggen.

Hoe moet D66 zich in een coalitie met VVD en CDA profileren? De overeenkomsten tussen de drie partijen zijn duidelijk: een sociaal economisch rechts beleid te voeren. In die zin is het te verwachten beleid een continuering van Rutte 2. Maar wat heeft D66 hieraan toe te voegen? Meer dan de te verwachten wens om justitie uit de handen van de VVD te rukken kan ik mij niet bedenken.

Typische D66-punten als vrijwillige levensbeëindiging en legalisatie van de achterdeur van de coffeeshop kan Pechtold met Buma aan tafel op zijn buik schrijven. Democratisering van de EU zal Buma ook blokkeren. Minder invloed van religie op het onderwijs? Vergeet het maar. En wat er overblijft van Pechtolds verzet tegen het populisme van Wilders? Als hij geflankeerd wordt door een partij die zich onlangs bekeerde tot het ‘rot op’-nationalisme aan de ene zijde, en aan de andere zijde een partij die de integratieproblemen wil oplossen door het gezamenlijk zingen van het volkslied, dan lijkt mij dat vrij helder: niets.

Pechtold zal zich daarbij wellicht nog kunnen herinneren hoe het zijn partij de laatste keer dat hij regeerde met VVD en CDA verging: de D66-inbreng werd toen het puntje bij paaltje kwam keihard geblokkeerd, en D66 viel bij de verkiezingen daarna terug naar drie zetels. Wat Pechtold bij deze combinatie zal ‘winnen’ is naar ik vrees met name vrijwillige levensbeëindiging voor zijn eigen partij.

Gezamenlijk belang

Als aan de huidige formatietafel één partij formatie baat heeft bij GroenLinks als partner, dan is het D66 wel. Het idee is dan dat Klaver dient om Buma een toontje lager te laten zingen, en de schuld te dragen voor al te rechts-conservatief beleid. Maar als het de komende dagen al té moeilijk wordt, dan kon het wel eens zo zijn dat D66 en GroenLinks een ander gezamenlijke doel gaan nastreven. Dat is Buma van de onderhandelingstafel weg te pesten, in plaats van Klaver. In het licht van het bovenstaande lijkt het mij namelijk vrij duidelijk dat het alternatief van regeren met VVD, CDA en de ChristenUnie voor D66 nog veel ongunstiger is.

Pechtold zou daarbij moeten beseffen dat hij feitelijk veel sterker staat dan Buma. Wanneer D66 van tafel wegloopt, dan kunnen VVD en CDA hoog springen en laag springen, een kabinet krijgen ze nooit meer rond. Tenzij ze Wilders aan tafel brengen. En Wilders heeft zichzelf bij iedereen totaal onmogelijk gemaakt: met name Buma moet nog dagelijks nachtmerries hebben over de resultaten van Bruin 1 voor zijn partij. Voor een kabinet zonder het CDA echter zijn er twee alternatieven:

Alternatieven zonder het CDA

Het eerste alternatief is een kabinet van VVD, D66 en GroenLinks, samen met de PvdA en de Partij voor de Dieren. De Dierenpartij heeft al aangegeven een combinatie met de VVD te willen overwegen. De PvdA moet nog even voor de vorm schuldbewust doen, maar heeft genoeg mensen in de gelederen die dolgraag weer willen regeren in plaats van met een paar zetels in de oppositie zichzelf te gaan zitten heruitvinden.

Het tweede alternatief lonkt als Roemer over zijn schaduw springt, en bereid is aan te schuiven in de plaats van Buma. Roemer zelf heeft bij de informatie aangegeven bereid te zijn dit te doen. Voor hem zal het pijnlijk worden zijn verkiezingsbelofte niet te gaan regeren met de VVD te moeten breken, maar daartegenover staat dat regeren voor de SP nu wel een keer tijd wordt, en met GroenLinks als partner kan de partij wellicht genoeg eisen stellen aan Rutte op sociaal terrein. Hogere uitkeringen zal er niet in zitten maar dat hoeft ook niet: fiscalisering van de ziektekostenpremie en het afschaffen van Klijnsma’s dwangmaatregelen in de bijstand doen financieel geen pijn, en vormen als het gaat om armoedebestrijding feitelijk een veel mooiere prijs om mee naar huis te nemen.

Werkelijke verandering in beleid

De eerste optie zal de voorkeur van Pechtold hebben, de tweede optie zal voor Klaver het meest gunstig uitpakken. Maar beide opties zijn voor zowel GroenLinks als D66 veel gerieflijker dan regeren met een 100% grijze en conservatieve partij als het CDA. Beide alternatieven vind ik dan ook een stuk geloofwaardiger als het gaat om verandering van beleid dan combinaties met het CDA.

Bij beide combinaties kan er veel meer geëist worden voor de Nederlandse agenda voor de EU, met een eis voor meer democratisering, en verzet tegen het blinde bezuinigingsbeleid. In de combinatie met de Partij voor de Dieren zal bij de VVD een veel fundamenteler klimaatbeleid afgedwongen kunnen worden. Met de SP kan vooral de sociale agenda aandacht krijgen, en kan worden gewerkt aan de reparatie van het vangnet.

Zulke veranderingen lijken mij belangrijk. Want de VVD mag dan 33 zetels hebben overgehouden, het kabinet Rutte II is niet voor niets met een enorme nederlaag van de helft van het aantal zetels weggestemd.

Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl en op Sargasso.nl.

Stemmen voor verandering

Stemmen voor echte verandering in Den Haag: hoe dan?

Woede naar het establishment

Er heerst woede onder veel kiezers. Er is steeds minder baanzekerheid, verhuizen is voor veel mensen onbetaalbaar en de woningmarkt zit op slot. Op de handen aan het bed in de zorg wordt flink bezuinigd, terwijl bestuurders in de zorg steeds meer verdienen.

Er is ook angst voor de veranderingen op het wereldtoneel. Angst voor de harde woorden uit Washington, Moskou en Ankara. Angst voor de oorlogen om Europa heen, die alleen maar lijken te zijn begonnen voor geld en macht, en voor de vele vluchtelingen die deze opleveren.

Er is terechte woede naar de Europese Unie, die maar niet weet te reageren op de bedreigingen van vandaag de dag. De Europese Unie, die als een autist het vernietigende bezuingingsbeleid blijft opleggen aan de lidstaten, ook al wordt de economische misère daar alleen maar groter van.

Mensen voelen zich verraden door politici in Den Haag en Brussel, die hun oren liever laten hangen naar financiële instellingen dan naar werknemers, en mensen in een afhankelijke positie. Verraden door politici die meer aan de inhoud van hun eigen zakken en die van hun vriendjes in het bedrijfsleven denken dan aan het belang van burgers.

Het is tijd voor verandering, toch? Zeker. Maar hoe? En met wie? We gaan de partijen af.

Een kabinet met de PVV?

Wilders profiteert van de bovengeschetste woede. Veel mensen zien in de PVV de partij die radicaal breekt met de zittende politiek.

Er zijn dan ook maar weinig partijen die met Wilders willen regeren. Als Wilders wil regeren, dan kan dat waarschijnlijk alleen maar in een kabinet met de VVD, en eventueel de SGP en de Ouderenpartij. Ik denk zelf echter dat Geert Wilders geen regering gaat willen vormen. Wat Wilders in ieder geval wil is zo groot mogelijk worden, want groot zijn betekent geld en invloed. Maar laten we eens kijken wat er zal gebeuren als de PVV bovengenoemd kabinet zou vormen:

Er vanuit zo’n kabinet strenge taal komen naar asielzoekers, naar allochtonen, en naar Brussel. Tot wezenlijk ander beleid zal het echter niet komen. Want de strengheid die Wilders en ook Rutte voorstaan, is in realiteit ofwel al lang staand beleid, ofwel in praktijk niet mogelijk zonder internationale verdragen af te zeggen. En zover zullen de partners van de PVV het niet laten komen.

Dit rechtse kabinet zal op economisch vlak en op het dossier Europa verder de VVD-lijn gaan volgen: bezuinigen, en zoveel mogelijk dwarsliggen in Brussel, zodat er uiteindelijk zo min mogelijk verandert. Dit is met name goed voor de bestuurlijke en financiële elite die deze wereld bestuurt, de natuurlijke belangengroep achter de VVD. Het rechtse geluid is daarmee een bliksemafleider voor het huidige beleid, om de collectieve sector uit te kleden ten gunste van de internationale handel.

In het geval van een rechts kabinet gaat er naar ik vrees dus niet veel veranderen in dit land. Wat Trump in de VS doet is het voorland van wat in Nederland zal gebeuren onder Wilders: de sociale zekerheid wordt versneld afgebroken ten gunste van het wild om zich heen graaiende grootkapitaal, terwijl de aandacht afgeleid wordt door relletjes met de media en over de ruggen van vluchtelingen.

Verder met de VVD

Maar wat wil de VVD? Rutte wil doorregeren, en heeft daarvoor zoveel mogelijk partijen nodig die net links of net rechts van hem zitten. Dat rechtse kabinet zoals boven geschetst zal Rutte waarschijnlijk minder goed bevallen, omdat hij niet zoveel zin zal hebben in het oplossen van alle relletjes die dat met zich mee zal brengen. Liever gaat Rutte verder op de manier waarop hij nu bezig is.

In dat geval dumpt hij de PVV na de verkiezingen, en probeert hij met partners die zo dicht mogelijk bij hem liggen een meerderheid te vormen. Denk dan in ieder geval aan het CDA en D66. Die combineert hij desnoods met de grootste winnaar op links, welke hij zo van de andere linkse partijen zal willen isoleren. Rutte III zal op die manier niet veel verschillen van Rutte II.

Het verraad van de PvdA

Interessant is de rol van de PvdA. Vorige keer won Samsom de linkse kiezer te elfder ure voor zich, toen hij één maand voor de verkiezingen alle winst voor de neus van Roemer weg wist weg te kapen.

De PvdA bleek voor de linkse kiezer echter een slechte kaart om op te wedden. Samsom zelf was na de verkiezingen van de aardkloot verdwenen, en zijn PvdA heette niet meer dan een minimale correctie op het neoliberalisme van Rutte. In praktijk was het zelfs nog erger: de PvdA vormde geen correctie maar een katalysator van het afbraakbeleid van de VVD. Bewindslieden als Dijsselbloem, Asscher en Klijnsma betekenden voor de linkse kiezer een nog grotere ramp dan de VVD zelf. Dijsselbloem draaide de Grieken de nek om. Asscher en Klijnsma veranderden de sociale zekerheid verder in een vernietigende bureaucratische moloch van dwang en strafboetes, en verhoogden de drempel tot de uitkeringen.

Verwonderlijk? Nee. Dit had de kiezer kunnen verwachten. Dit is namelijk sinds de jaren 90 altijd al de lijn geweest van de PvdA: steeds verder bezuinigingen op zorg en sociale zekerheid, en slechts een correctie te willen zijn op een steeds voortdenderende neoliberale agenda van steeds verdere privatisering. Tijdens iedere regering met de PvdA is de bijstand strenger geworden, is het ontslagrecht verder uitgehold, is er meer geprivatiseerd, en meer bezuinigd op de zorg. Als de kiezer gedesillusioneerd is, en praat over ‘het verraad van links’, dan is dat de schuld van de PvdA.

Links wordt buiten de macht gehouden

Niet alleen op inhoudelijk vlak, ook op strategisch vlak is de PvdA buitengewoon schadelijk geweest voor linkse partijen. De PvdA heeft namelijk bewust altijd de andere linkse partijen van de macht weggehouden. Wouter Bos heeft in 2006 geen serieuze moeite gedaan een regering te vormen met de SP en andere partners: hij ging in een kabinet met het CDA en de ChristenUnie. Samsom heeft in 2012 een alternatief voor regeren met Rutte zelfs niet eens onderzocht, terwijl dat getalsmatig zeker mogelijk was, en een dergelijke coalitie wél had kunnen steunen op een meerderheid in de eerste kamer: het bleek het onderzoeken niet waard.

Het resultaat is dat GroenLinks en de SP de enige gevestigde partijen zijn die nooit hebben geregeerd. Alle andere gevestigde partijen hebben ooit op het pluche gezeten. Zelfs Wilders mocht een keer meedoen. Maar GroenLinks en de SP zijn altijd buiten de macht gehouden.

Een andere koers met de SP

Maar dat kan dit keer zomaar anders worden. De kans daarop is het grootst als de PvdA een nog hardere klap gaat krijgen dan nu wordt verwacht. Wanneer de PvdA zodoende geen rol van betekenis meer speelt, geeft dit kansen aan anderen. Dit kon wel eens de beslissende beweging worden tijdens deze verkiezingen: dat de twee grote outsiders in de politiek, de SP en GroenLinks, eindelijk de kans krijgen mee te regeren.

Wat willen de SP en GroenLinks? We kijken eerst naar Roemer. Zijn kansen op regeringsdeelname lijken nog klein. Maar hij heeft de troefkaart in handen dat hij zegt nooit zullen regeren met Rutte. Dit is voor hem een gerieflijke uitsluiting. Hij weet immers dat Rutte de SP zelf als laatste als partner zal uitkiezen om mee te regeren. Maar juist dat maakt dat een stem op Roemer de ultieme anti-Rutte stem, en dat kan voor veel kiezers uiteindelijk een aantrekkelijke optie blijken te zijn.

Klavers keuze

Maar om de SP te laten regeren in een kabinet zonder Rutte, is er voldoende ‘massa’ nodig om een centrum-linkse meerderheid te kunnen vormen. Het ziet er op dit moment naar uit dat een kabinet-met-Roemer alleen zou kunnen lukken met partners als GroenLinks, de PvdA (nog steeds), D66 en het CDA.

De vraag is of deze partijen na de verkiezingen liever zullen gaan regeren met Roemer (waarschijnlijk op de zijbank), of met Rutte (waarschijnlijk als premier). Jesse Klaver is de enige van de lijsttrekkers van die partijen die een coalitievoorkeur uitgesproken heeft. Hij wil na de verkiezingen met D66, de SP, en eventueel de restanten van de PvdA, een links blok vormen om daarmee te gaan onderhandelen met CDA en CU.

Dat gaat een harde kluif worden, want CDA en D66 zullen waarschijnlijk eerder kiezen voor Rutte dan voor de SP. Maar met voldoende stemmen zullen GroenLinks en de SP als blok het CDA en D66 kunnen dwingen een andere keuze te maken.

De sprong naar die positie is niet al te groot. Wanneer GroenLinks en de SP vanaf de huidige dertig zetels in de peilingen nog met tien zetels weten te groeien, vormen zij samen een blok waar voor een-meerderheid-zonder-Wilders niet omheen te werken is. Deze groei kan dan ten koste gaan van PvdA, en waar GroenLinks nog kan profiteren van de Partij voor de Dieren en Denk, profiteert de SP ten koste van 50+ en Wilders.

Een centrum-links kabinet

Wat voor beleid zal zo’n centrum links kabinet gaan voeren? Wat er uit zo’n mix van partijen gaat komen is altijd moeilijk te zeggen, maar laten we kijken naar waar de ambities van die partijen liggen.

GroenLinks en de SP zullen eisen dat het eigen risico in de zorg naar nul gaat, en de zorgpremie wordt gefiscaliseerd. Er komt geen nationaal zorgfonds, maar de marktwerking in de zorg wordt teruggedraaid en de macht van verzekeraars en bestuurders in de zorg wordt zwaar ingeperkt. Er komt een veel meer ontspannen beleid voor de bijstand, waarbij bezuinigd wordt op controleambtenaren, in plaats van op uitkeringsgerechtigden.

Daarbij zullen Klaver en Pechtold elkaar vinden als het gaat om belastinghervorming. Er komen hogere belastingen voor internationale ondernemingen, op vervuiling en voor grotere vermogens, en minder belasting op arbeid. Kolencentrales gaan sluiten, en de gaswinning gaat omlaag. Autorijden wordt duurder per kilometer, maar goedkoper in het bezit. Openbaar vervoer wordt gestimuleerd, en daardoor komen er minder files.

D66 zal daarbij haar winst willen pakken op de dossiers buitenland en Europa, maar daarin haar gemene deler moeten vinden met de SP. Het resultaat? In de EU zal eindelijk een heel ander geluid uit Nederland te horen zijn. In plaats van neoliberale hardliners die Nederland altijd naar Brussel stuurde, zal er een stem komen voor verregaande democratisering van de Europese Unie, en voor schuldensanering. Buitenlandse relaties worden met het oog op de mensenrechten opnieuw onder de loep genomen, en Nederland zal pleitbezorger worden voor het versneld van de olie en het gas afgaan van de EU, om meer onafhankelijk te worden van Rusland en het Midden Oosten.

Het CDA zal haar winst pakken in de vorm van douceurtjes voor gezinnen en de landbouw, en hervormingen van het softdrugsbeleid en het bijzonder onderwijs blokkeren. Feitelijk is zij de conservatieve rem op dit kabinet. Met de SP zal het CDA zich echter hard maken voor een beter armoedebeleid, met name voor ouderen. En alle partijen zullen de nadruk willen leggen op een inclusieve samenleving, als antwoord op het kabaal van Wilders. Dit kabinet zal dus waarschijnlijk ook duidelijk optreden tegen discriminatie.

Misschien ben ik wat rooskleurig nu, maar u begrijpt, na het hardvochtige beleid van steeds maar verder privatiseren en bezuinigen van het afgelopen kabinet, en eigenlijk alle kabinetten daarvoor sinds Paars, snak ik naar dit centrum-linkse en vooral progressieve kabinet. Het is tijd voor een nieuwe koers.

Strategisch stemmen voor verandering

De strategische kiezer die wil stemmen voor verandering, stemt dus niet op de PVV. Bent u economisch rechts, maar vindt u dat échte ondernemers en hardwerkende burgers beloond mogen worden in plaats van het luie grootkapitaal? Dan stemt u D66. De kans dat u daarmee een VVD regering steunt is dan weliswaar erg groot, maar dat wordt dan in ieder geval een regering zonder de PVV, en waarschijnlijk een stuk eerlijker dan de huidige regering. Want hoe economisch rechts D66 ook mag zijn, als het gaat om mensenrechten, justitie en eerlijke handel valt er op deze partij weinig aan te merken.

Voor de linkse kiezer is er meer keuze. Een stem op één van de vele kleintjes op links, op de Partij voor de Dieren, Artikel 1 of Denk, gaat echter helaas niets veranderen aan hoe dit land geregeerd wordt. En een stem op de PvdA was en is naar ik vrees een stem op het neoliberale beleid van de VVD. Deze verkiezingen zet ik daarom graag in op SP of GroenLinks. Want het is tijd voor een nieuwe koers.

Dit artikel verscheen eerder op Sargasso.nl en op Joop.nl.

Laffe paniekzaaierij over pensioenen

“Klijnsma heeft onze pensioenpotten aan Europa verraden! Al ons spaargeld verdwijnt binnenkort naar het buitenland, en dat in een proces van één dag!”

Met dit soort gejank wierpen de bloedhonden van GeenStijl zich daags na de Brexit op de voor hen kennelijk onbegrijpelijke Europese pensioenrchtlijn. Vele rechtse blogjes volgden. Maar ook het CDA voert een soortgelijke campagne, en de SP doet vrolijk mee. Veel van mijn linkse vrienden trappen erin en delen de klacht op de sociale media. Maar wat is er aan de hand?

De klachten

De klachten zijn helder. Onze pensioenen worden aan Europa verkocht. In een dreigende richtlijn wordt bepaald dat onze pensioenen de markt opgegooid worden. Deze richtlijn, die zonder enige aankondiging uit de donkerste krochten van de EU werd opgeboerd, werd slinks op de dag dat iedereen vol was van Brexit naar de kamer gestuurd: binnen één dag beslissen aub, tekenen bij het kruisje.

De eurofiele makke schapen van VVD, PvdA, GroenLinks en D66, die stemden natuurlijk weer braaf voor. Maar CDA, PVV en SP komen als vanouds weer op voor uw belangen, en voeren nu campagne op de sociale media. Te laat natuurlijk, maar het is belangrijk dat u weet door wie u verraden wordt: er komen immers verkiezingen aan volgend jaar.

Verder lezen Laffe paniekzaaierij over pensioenen

De opkomst van extreem-rechts

Wie niet in paniek met dit koor mee roept dat ‘ons land overspoeld’ wordt, is een landverrader.

Kogels van rechts
Vlak na de lafhartige moord op Jo Cox in Groot Brittannië stond op Joop.nl een nogal obligaat artikel van Rob van Kan, met de stelling dat de kogel niet van rechts kwam, maar van een extremist, een individu. Het artikel verbaasde me: Van Kan heb ik wel eens wat rabiater en scherper uit de hoek zien komen, en dat had nu ook wel gekund. Natuurlijk is niet iedereen op rechts verantwoordelijk te houden voor de moordaanslag. Maar toch is hier meer aan de hand.

Het wordt mijns inziens hoog tijd om het beestje eens bij de naam te noemen: Nederland en Europa hebben te maken met een opkomst van extreem-rechtse terreur. Gevestigde politici en media spelen hierin een kwalijke rol, doordat ze de extreemrechtse politiek feitelijk al lang heeft overgenomen, in woord en in daad.

Incidenten
Wie de terreurdaden van extreem rechts de afgelopen tijden op een rijtje zet ziet een lange reeks, ook in ons land. Rellen tijdens demonstraties tegen vluchtelingen; rellen tijdens gemeenteraadsvergaderingen, opgehangen varkenskoppen; bezettingen van een moskee; brandstichtingen in een moskee; aanslagen op asielzoekers en gezinnen die net een verblijfsvergunning kregen; het bedreigen van mensen die zich uitspreken tegen Zwarte Piet – de lijst is lang.

Al deze zaken worden door de media telkens gebagatelliseerd. Er wordt gesproken over incidenten, en over bezorgde burgers. Ofschoon het allemaal vormen van terreur zijn, wordt het nooit zo genoemd. Soortgelijke rellen in het buitenland krijgen maar nauwelijks aandacht. Een aanslag op een moskee of asielzoekers in Duitsland: het wordt nauwelijks vermeld.

En niet alleen de media, ook de politiek reageert uiterst lauw, zelfs toegeeflijk op deze terreurdaden. ‘Geldermalsen’ leert ons dat terreur beloond wordt: het AZC komt er niet.

Dit zijn echter geen incidenten. Het zijn manifestaties van een sterk groeiende dreiging vanuit extreemrechts, die na een meer dan een decennium lang durende haatcampagne tegen immigranten, de EU en alles wat maar ‘links’ genoemd kan worden, de macht overneemt. De aanslag op Jo Cox in London van afgelopen week ligt regelrecht in het verlengde hiervan.

Jo Cox kwam niet alleen op tegen een Brexit, maar vooral voor een betere opvang voor Syrische vluchtelingen. De moord op haar is waarschijnlijk gepleegd door een verwarde geest, maar zijn geest werd niet voor niets verward: over zijn inspiratie is hij meer dan duidelijk. Hij werd op hol gebracht door de haatcampagne van extreemrechts, die door gevestigde politici werd overgenomen. Cox een landverrader, hij een patriot.

Media
Terug naar Nederland. Het platform dat extreemrechts gegeven wordt is enorm. Bladen blijven steun bieden aan rechtse radicalen als Holman en Umar, die geen ander doel hebben dan vluchtelingen en mensen met een islamitische achtergrond zwart te maken, hierdoor geflankeerd door hetzerige blogjes als GeenStijl en TPO. Alle problemen die er zijn: de schuld van de vluchtelingen, de moslims, de EU, en de linkse elite. Keer op keer wordt de mantra herhaald alsof de EU wordt overspoeld door  ‘haatbaarden’, vaak nog gepaard met die absurde jammerklacht dat je ‘dit niet mag zeggen in dit land’. Alsof we niet al meer dan een decennium lang bijna niets anders horen.

De grote media zijn vrijwel kritiekloos. Iedere scheet van Wilders, die jaar in jaar uit radicaler werd (kopvoddentaks, door de knieën schieten), echoot dagenlang na. Een interview met Wilders door de NOS bevat echter niet één kritische vraag. Sterker nog, de omroep doet zelf ook graag nog een duit in het zakje, door keer op keer de terreurdreiging die uit zou gaan vanuit vluchtelingen, die nooit bewezen is, in haar items uit te vergroten.

In de internationale hetze rond ‘Keulen’ had iedereen de vluchtelingen meteen al als schuldige aangewezen. Uiteindelijk bleef van die claim weinig over, maar dat maakte niet uit: op naar de volgende hetze. Wie niet in paniek met dit koor mee roept dat ‘ons land overspoeld’ wordt, is een landverrader.

Politiek
De voormalige grote politieke partijen doen ondertussen gretig aan dit staaltje paniek zaaien mee. De VVD is het ergst. Zijlstra begint al te loeien wanneer de Hema-paaseitjes in een creatieve bui verstopeitjes noemt; de schuld van de moslims. Hij beweert dat ‘onze cultuur’ door immigratie bedreigd wordt, door vluchtelingen die hier komen voor een borstvergroting, of erger. De idioterie van deze interviews valt nauwelijks meer op, en het officiële kabinetsbeleid is geleest op zijn suggestie dat het de vluchteling maar vooral zo onaangenaam mogelijk gemaakt moet worden. Hij zou zich eens welkom en veilig voelen, de uitvreter.

Buma heeft ondertussen de grootste moeite om nog tegen die onzin op te concurreren, maar vindt een overtreffende trap door het internationale vluchtelingenverdrag, dat nota bene is aangenomen vlak na de Tweede Wereldoorlog, een periode waarin het in Europa economisch gezien een stuk dramatischer was, en nu door honderdvijftig landen is ondertekend, eenzijdig te verscheuren, omdat we de vluchtelingen nu plotseling niet meer aan zouden kunnen.

En dan de PvdA. Weet u het nog? Mensen stemden massaal op die partij om een tegenwicht te bieden aan de VVD. Achteraf bijzonder pijnlijk, want zorg, onderwijs en sociale zekerheid – de drie pijlers van sociaal beleid – zijn door haar wanbeleid hard achteruit gehold. Hoe daarmee om te gaan?

Het lijkt erop dat politici van de PvdA een zondebok zochten, en die zondebok is de vluchteling. Dijsselbloem beweert, nog met het bloed van de Grieken aan zijn handen,met droge ogen dat het de komst van de vluchtelingen is die ons sociale stelsel onder druk zet. Timmermans liegt ons daags daarop voor dat de meeste vluchtelingen die binnenkomen economische vluchtelingen zijn. Samsom beweert dat Marokkaanse jongeren een etnisch monopolie op straatcriminaliteit hebben. Spekman wil criminaliteit aanpakken door mensen cultureel te vernederen. Met zulk links is geen rechts meer nodig.

Europa
De politieke mainstream mag in Nederland de extreemrechtse toon dan compleet overgenomen hebben, in de EU hangt de vlag er minstens even treurig bij. In 2105 werd de EU opgeschrikt doordat de hekken aan de buitengrenzen het letterlijk onder de toenemende druk begaven. Een welkome afleiding wellicht, want door blind bezuinigingsbeleid weet de EU als enige economische macht ter de wereld nog steeds maar niet uit de crisis van 2008 te komen.

Het werd kortom tijd voor een externe vijand. Merkel deed nog een heldhaftige poging om mensen moed in te spreken, door te beweren dat wij de nieuwe vluchtelingencrisis tenminste nog aan zouden kunnen. Dat had gekund, als alle landen de handen ineengeslagen hadden, en gezamenlijk een goed verdeel- en opvangsysteem hadden opgericht. Maar naar goed Europees gebruik kreeg Merkel door de politici van de 28 lidstaten, inclusief Duitsland zelf, vervolgens 28 messen in haar rug gepland.

Landelijke politici zijn het immers gewend om steun te winnen in eigen land door zich af te zetten tegen Europa. Het gevolg is dat de EU compleet stuurloos moet toezien hoe vluchtelingen door het continent gejaagd worden. Een nieuwe integratieramp in de maak, op rechtse leest geschoeid.

De EU heeft zich vervolgens in een wanhopige poging om de lekke grenzen weer te dichten uitgeleverd aan Erdogan, in een deal waarvoor mensenrechtenorganisaties als Amnesty International geen goed woord overhebben. De organisatie Artsen Zonder Grenzen gaat zelfs zover dat ze tegenwoordig iedere subsidie van de EU en haar lidstaten weigert. “We kunnen geen geld aannemen van de EU of lidstaten, terwijl we tegelijkertijd de slachtoffers van hun beleid moeten behandelen. Zo simpel is het.” De EU is na economisch te zijn ingestort nu ook moreel gezien volkomen failliet.

Met het ondemocratische gehalte van de EU kan je het oneens zijn, zoals ik. Je kan, met mij, daarbij terecht een hekel hebben aan het beleid waarin steeds maar weer bezuinigd wordt op de collectieve sector en sociale zekerheid, waardoor we steeds langer in de crisis worden gehouden. Maar dat is gewoon rechts beleid. De grens tussen rechts en extreemrechts zijn de mensenrechten. En die grens is nu aan het vervagen. Daarmee plegen we verraad aan dat waarmee we ons als EU ooit van de rest van de wereld onderscheidden. De EU vervalt met dit verraad tot barbarij.

Hoop
In Europa heeft het extreemrechts kortom al lang de macht gegrepen. Er zit nog geen Wilders op de troon, maar dat blijkt niet nodig voor extreemrechts beleid. In Griekenland kamperen mensen in de modder en de kou, verstoken van al hun rechten, dagelijks spoelen er nog lijken aan op de kusten, en het lijkt alsof niemand zich daar nog druk om maakt. Binnenlands is het bashen van minderheden een nationale hobby geworden. Als je niet beter wist, zou je werkelijk geloven dat straatcriminaliteit, homohaat en vrouwenonderdrukking en terreur exclusief allochtone aangelegenheden zijn.

Maar er is hoop. Ik ben ervan overtuigd dat deze gure rechtse wind niet alleen contraproductief is als oplossing voor de problemen, en dat de wal het schip wel moet keren, maar ook dat deze niet door de meerderheid van de bevolking ondersteund wordt. Teken aan de wand: ondanks de niet afnemende haatcampagne blijkt er zelfs onder de Nederlanders nog veel draagvlak voor een menswaardige opvang van de vluchtelingen. Onlangs presenteerde de Volkskrant een artikel over een onderzoek van Motivaction, waaruit blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders wel degelijk wil dat er verantwoordelijkheid genomen wordt.

Eh… werkelijk? De onderzoekers schrijven er zelf dan ook bij: “Het gaat in tegen je intuïtie. Op ons netvlies staan toch vooral incidenten rondom de asielopvang, omdat de media daar relatief veel aandacht aan besteden.” Altijd weer die beeldvorming.

Het zou niet zo hebben moeten verbazen. Dit draagvlak is al twee keer eerder uit onderzoek gebleken. Maar men wil maar niet geloven dat de meerderheid in Nederland niet bestaat uit de rechts-radicalen die de fora domineren. Niet zo vreemd. De haatcampagne die door de gevestigde politici en media gevoerd wordt, is gewoon te sterk.

Demoniseren
Na de moord op Fortuyn had men de mond vol van het woord ‘demoniseren’. Dat mocht nooit gebeuren. Het leidt tot gevaarlijke situaties voor mensen. Daar ben ik het mee eens. Maar niet alleen politici die proberen problemen met immigranten bespreekbaar te maken dienen gevrijwaard te blijven van demoniseren. Ook het demoniseren van vluchtelingen, van de EU, van “links”, moet stoppen.

Media en politici moeten stoppen rechts-extremisten te beschouwen als welkom kijkpubliek en potentiële kiezers, en hen naar de mond blijven praten met overdrijvingen en regelrechte leugens. Deze mensen zijn geen ‘bezorgde burgers’, maar mensen in paniek, die in hun paniek nu vervallen tot dreigementen en geweld. En de mensen achter de haatcampagnes die hen opzwepen zijn geen eerlijke patriotten, maar gewetenloze politici en journalisten die op zoek zijn naar macht, en dat willen bereiken door middel van leugens en ophitsing. Deze mensen willen geen oplossingen, deze mensen willen vooral chaos.

Entree bezorgde burger
Wat hieraan te doen? Hier ligt een taak voor die zwijgende meerderheid: de échte ‘bezorgde burger’. De burger die zich zorgen maakt over de verharding van politiek en samenleving. De burger die in plaats van paniekverhalen, nu eindelijk eens oplossingen wil. De burger die wil dat politici hun verantwoordelijkheid nemen, in plaats van leugens en onzin verspreiden om hun eigen falen te verdoezelen.

Deze burger, die het niet gewend is zich te uiten in hyperbolen en bedreigingen, en daarom al jaren veel te weinig gehoord wordt, moet nu spreken. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld tijdens de verkiezingen van volgend jaar, door massaal te kiezen voor partijen die tenminste nog enigszins hun fatsoen konden bewaren. Want die zijn er gelukkig ook nog. D66, ChristenUnie, GroenLinks en de SP: van midden-rechts tot links is er gelukkig nog heel wat te kiezen.

Maar vooral dient de bezorgde burger van partijen en media te eisen dat ze eerlijke informatie verstrekken, en met echte oplossingen komen voor de vluchtelingencrisis. En bovendien werk te maken van een humaner, socialer en democratischer Europa, dat zijn eigen boontjes dopt, op een sterk moreel kompas.

Wie dat weigert, verdient geen stem, verdient geen publiek, verdient geen steun. Leugens en paniekzaaierij horen ontmaskerd te worden, en niet te worden vergeven. En geen excuses meer zoeken voor extreemrechtse terreur. Want dat leidt van kwaad tot erger. Tot politieke moorden aan toe

Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl

 

Politiek Kwartier | Rutte op ramkoers

Rutte heeft geen tijd voor experimenten. Hij ligt op ramkoers om met zijn marktwerking de kredietmaatschappij te laten groeien. Alternatieven lijken er nauwelijks te zijn.

Begrip voor de Grieken valt nog ver te zoeken. Terwijl hen door de EU wars van ieder democratisch proces een programma door de strot wordt gedouwd dat heel de Griekse samenleving down the drain jaagt, worden zij door het NOS Journaal afgeschilderd als onrealistische gekkies die eindelijk een keer normaal moeten gaan doen.

Wie echter naar het programma van Syriza kijkt ziet een partij die niets anders voorstaat dan de sociale voorzieningen zoals die hier in West Europa al decennialang geregeld zijn, met een gezond pacifistisch randje.

Het Spaanse “Podemos” wordt in de media afgeschilderd als Syriza II. Het is een mooie tweede editie. Waar Syriza nog haar basis heeft in de oude communistische beweging en zich gedraagt als klassieke sociaal-democraten, pleit de in het sociale verzet en de universitaire wereld gewortelde Podemos voor een nieuwe verzorgingsstaat, en schuwt niet een term als het basisinkomen te gebruiken.

Beide partijen stellen een ander economisch beleid van de EU voor, waarbij opvallend is dat ze beide wel uitgesproken voor de EU zijn. Zij willen dat in Brussel democratischer wordt, zodat politici gedwongen worden eerst te denken aan de bevolking, en daarna pas aan de banken. Dat spreekt die lui daar in het Zuiden klaarblijkelijk aan.

Waarom hebben wij eigenlijk niet zo een partij? Verder lezen Politiek Kwartier | Rutte op ramkoers

Politiek Kwartier | Marktwerking met mensenrechten

In tegenstelling tot wat Buma denkt zijn wij geen eilandbewoners. Stap over op een eerlijk buitenlandbeleid.

MH17, Israël, de IS. De zomer is zo heet geweest dat zelfs de CDA’ers wakker geschrokken zijn. Het artikel waarin Buma zijn gedachten hierover uiteen zet heet tenminste: “Word eindelijk wakker voor de dreiging van buitenaf“.

Het werd tijd, Buma. Handeldrijven met schurkenstaten werd tot nu toe verdedigd met het argument dat de boefjes zich dan vanzelf netter zouden gaan gedragen. Goede vrienden en zo. Bewindslieden van met name het CDA hebben die vuile handel het meest gepromoot. Balkenende zat bij Poetin tot in de endeldarm. Oorlog in Irak, vond hij ook schitterend. Om over de steun aan Israël dat zijn reet afveegt met VN-resoluties maar te zwijgen.

Of dat argument van vriendschappelijke invloed tevoorschijn werd getoverd uit gewetenloos opportunisme of pure naïviteit laten we maar even onbesproken. Maar kunnen we nu eindelijk een keer concluderen dat deze strategie compleet mislukt blijkt te zijn, Buma? Verder lezen Politiek Kwartier | Marktwerking met mensenrechten

Politiek Kwartier | Hardwerkende renteniers

COLUMN – In de discussie over vermogensbelasting hoeven de kleine spaarder en de hardwerkende Nederlander van het CDA en de VVD niets hoeven te verwachten.

Wat zijn dat eigenlijk, ‘hardwerkende Nederlanders’?

Ik denk dan aan bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs, politieagenten en schoonmakers. Of leraren en verplegers. Zware beroepen met hoge verzuimcijfers.

Toch vallen deze mensen voor de VVD klaarblijkelijk niet onder de noemer ‘hardwerkende Nederlanders’. Zij worden immers niet begunstigd door het douceurtje dat deze partij de afgelopen lente afdwong voor het laten vallen van de onzinwet over illegaliteit. Dit extraatje werd door Halbe Zijlstra verkocht als een beloning voor ‘hard werkend Nederland’, maar komt alleen ten goede aan mensen met een inkomen boven de 40.000 bruto per jaar. Daar vallen voornoemde mensen echt niet onder.

Wat hard werken is in VVD-jargon werd afgelopen kwartaal weer pijnlijk duidelijk door de Pavlov-reactie van de partij op de suggestie van Samsom de vermogensbelasting te verhogen. Paniekerig suggereerde Halbe Zijlstra dat ‘links’ op de zuurverdiende centen van hardwerkende Nederlanders uit zou zijn.

Hard werken is rentenieren. Dat weten we dan ook weer. Verder lezen Politiek Kwartier | Hardwerkende renteniers

Politiek Kwartier – Cito-toets

COLUMN – Deze week geeft Klokwerk alle onderhandelaars over de Cito-toets een advies voor een vervolgopleiding.

Wat zou het toch mooi zijn als we aan een simpel cijfer konden zien of een school goed of slecht presteert. Dan konden we namelijk rustig de vrije markt zijn werk laten doen en werd het vanzelf beter in onderwijsland. Want welke ouder kiest nu voor een slechte school?

Dat is ongeveer het idee van de VVD achter het openbaar maken van de Cito-score. Er is echter een fundamenteel probleem: de Cito-toets meet niet de prestaties van de school, maar die van de leerling. En dat zijn twee heel verschillende zaken.

De Cito-toets meet het niveau van de leerlingen vlak voor het kiezen van een vervolgopleiding, om bij die keuze te helpen. Maar dit betekent niet dat de school met een beestachtig hoog gemiddelde Cito-score ook goed onderwijs geeft. Aanleg en sociale omgeving bepalen immers ook de score. Het kan dus zelfs gebeuren dat kinderen goed presteren ondanks de school, in plaats van dankzij.

De VVD wil de Cito-toets dus gebruiken voor iets waarvoor hij niet bedoeld en ook ongeschikt is. Dit zien de meeste andere partijen ook, en daarom krijgt de VVD voor dit plan zelfs het aan de marktidealen verslaafde D66 niet mee. Alleen PvdA, CDA en PVV willen onderhandelen over dit onderwerp. En die hebben allemaal zo hun wensen.

Coalitiepartner PvdA voelt eigenlijk niets voor dit plan, maar ziet een ander probleem. De toets heeft het meestal bij het rechte eind, maar er worden fouten gemaakt. Zo’n fout kan voor een individu nadelig uitpakken. Vandaar dat de PvdA haar steun geeft in ruil voor het onschadelijk maken van de toets door hem pas af te nemen nadat de vervolgopleiding gekozen is.

Daarmee assisteert ze de VVD dus niet alleen in haar onzalige idee, maar maakt ook nog de toets onbruikbaar voor het doel waar hij juist wél toe dient. Gevaarlijk lijkt mij, want ook scholen kunnen fouten maken. Een test kan nuttig zijn door aan te tonen dat er meer in zit dan eruit komt.

Maar het kan nog erger. Het CDA benadrukt dat ook andere vaardigheden op school dienen te worden geleerd dan logisch nadenken en je goed uitdrukken. Denk dan aan dingen als knutselen, touwtje springen, lief zijn voor elkaar en in God geloven. Daarom wil het CDA wel meewerken, maar alleen als de Cito-toets niet verplicht is en scholen zelf een toets naar keuze mogen gebruiken.

Hiermee wordt natuurlijk iedere mogelijkheid tot een eerlijke vergelijking gesaboteerd.

Als deze drie partijen tot een compromis komen, krijgen we dus een veelheid aan toetsresultaten die onvergelijkbaar zijn en nutteloos voor het doel waartoe ze eigenlijk dienen.

De PVV tot slot komt met de eis dat los van wat details het oorspronkelijke VVD plan onverkort wordt doorgevoerd, en plaatst zich daarmee buiten spel.

Gelukkig maar. Want laten we maar hopen dat hier nooit een compromis over komt.

Ik adviseer alle onderhandelaars voordat ze hierover verder gaan eerst een wetenschappelijke opleiding te volgen. Hoewel ik vrees dat het wat hoog gegrepen zal zijn. Want op het idee om simpelweg een nieuwe toets te ontwikkelen om op objectieve manier per school de voortgang van de gewenste schoolprestaties te meten, lijkt nog geen van hen te kunnen komen.

Politiek Kwartier – Gratis Vrijwilligers

COLUMN – Deze week ergert Klokwerk zich aan de neiging zoveel mogelijk af te willen schuiven op vrijwilligers.

Dit weekend hield Buma op het CDA-congres een betoog over hoe volgens hem de verzorgingsstaat is doorgeschoten. Doordat zorgtaken geïnstitutionaliseerd zijn, raken mensen volgens hem vervreemd van de zorg. Buma pleit daarop voor een grotere rol voor het gezin in de opvang van elkaar.

Zoiets valt te verwachten van het CDA. Maar de partij krijgt steun uit onverwachte hoek. Ook de “moderne” feminist Simone van Saarloos pleit voor een terugkeer naar het frame van de kostwinnaar en de huissloof die de zorgtaken gratis op zich neemt. Alleen wil zij graag dat mannen zich daar dan meer voor gaan lenen.

Feministisch is dat misschien wel, maar met emancipatie heeft het weinig te maken. Sowieso hoeven mensen die voor zorgtaken kiezen van huidige zelfbenoemde feministen klaarblijkelijk toch al niet zoveel te verwachten.

Buma gaat verder met een emotioneel betoog waarin hij vrijwilligerswerkers de hemel in prijst. Dat komt vaker voor in de politiek, en elke keer denk ik: wat irriteert mij toch zo?

Het idee alles af te schuiven op vrijwilligers vindt steeds meer aanhang. Het kabinet vindt bijvoorbeeld dat in het kader van een kleine overheid de thuiszorg maar beter kan worden afgeschaft om opgepakt te worden door vrijwilligers.

En niet alleen in de zorg heerst de illusie dat er veel geld te besparen is door taken af te schuiven. Ook in de culturele sector en de journalistiek is een beweging aan de gang van betaald naar vrijwilligerswerk.

Dagelijks halen mensen hun films en muziek gratis van het internet, en kunstsubsidie is tegenwoordig vloeken in de kerk. Hoe muzikanten en schrijvers en filmmakers nog aan hun geld moeten komen zoeken ze zelf maar uit. De ene krant na de andere valt om terwijl er zwaar bezuinigd wordt op de publieke omroep, omdat het dagelijkse nieuws meer en meer via de sociale media bij elkaar wordt gesnaaid door mensen die daar niet voor betalen, ondersteund door vrijwilligersblogs zoals dit stelletje sukkels hier dat gratis en voor niets uw dagelijkse portie nieuwsduiding bij elkaar schrijft.

Prima, maar het kost wel werkgelegenheid.

En tenslotte is het mode steeds meer werkzaamheden uit te laten voeren door mensen met behoud van uitkering. Officieel mag dit niet leiden tot een verlies aan betaalde banen, maar onderzoeken van de FNV wijzen uit dat dit precies is wat er gebeurt. De grap is overigens dat dit in praktijk juist leidt tot het tegendeel van een kleine overheid.

Het klinkt allemaal zo leuk en aardig: mensen die puur uit liefde en passie steeds meer voor elkaar gaan doen en daarmee gratis en voor niets belangrijke zaken in de samenleving verzorgen. Maar als dit leidt tot werkloosheid en toenemende afhankelijkheid van mensen gaat er toch iets fundamenteel mis.

Vrijwilligers werken vrijwillig. En niet op afroep omdat de samenleving er een bezuinigingspost in ziet. Als we dat anders willen zien is het misschien eerst eens tijd dat de politiek meer voor vrijwilligers over gaat hebben dan alleen maar mooie woorden en dwang.

Want uiteindelijk kan niemand leven van de wind. Voor niets gaat immers alleen de zon op.