Merkel luistert niet (en terecht)

Om extreemrechts het hoofd te bieden kunnen politici uit ‘het midden’ maar beter niet hun oren ernaar laten hangen. 

Bij alle analyses van de verkiezingen in Duitsland las ik er hier ook één van Joost van Spanje. Zijn visie in het kort: Merkel heeft gigantisch verloren, en dat komt omdat zij haar oren niet wat meer heeft laten hangen naar de kiezers van rechts. Haar verlies is volgens van Spanje te verklaren door het feit dat zij weigerde thema’s van de AFD over te nemen, zoals Rutte en Buma dat hier met de PVV wel doen.

Maar klopt die bewering wel? Van Spanje noemt een aantal cijfers maar had daar misschien wat langer naar moeten kijken. Want als het gaat om de bewering dat ‘imiteren’ een goede strategie zou zijn om extreemrechts klein te houden, ontbreekt het in Duitsland juist aan al het bewijs daarvoor.

Merkel heeft verloren ten opzichte van de vorige verkiezingen, dat klopt. Maar daarmee komt ze terug op het electorale niveau van 2009 (33.8%) en zit ze niet ver van 2005 (35.2%). Zij heeft nu 33 procent van de stemmen gehaald: dat is een aantal waar Rutte slechts van kan dromen. Ondertussen is de AFD in Duitsland met 13% van de stemmen electoraal precies even groot als de PVV. En dat zonder dat er in Duitsland ook  maar één partij is die zijn oren naar extreemrechts laat hangen, zoals dat in Nederland door de VVD, het CDA en zelfs de PvdA wel wordt gedaan.

Nu zullen er mensen zijn die zeggen dat Duitsland 15 jaar achterloopt op Nederland. De vraag is waardoor dat komt. Misschien wel juist omdat in Duitsland politieke partijen om historische redenen veel minder geneigd zijn hun oren naar extremisten te laten hangen? Ik geef het maar in overweging.

Extreemrechts heeft alles behalve een meerderheid

Zeker, zoals in ieder land is er ook in Duitsland een substantieel deel kiezers die zich zorgen maken over buitenlanders, vluchtelingen en Europa. Net als in Nederland vindt (of vreest) ook in Duitsland één vijfde tot één derde deel van de kiezers dat immigranten vooral veel problemen brengen (zie hiervoor de cijfers in het artikel van van Spanje).

Maar dat is op zich niet eens zo’n rare angst. Een kleiner deel van die kiezers wil daar echter getuige haar stem de consequentie aan verbinden een toevlucht te nemen tot maatregelen die al even onrealistisch als contraproductief zijn: dichte grenzen (we proberen dat nota bene al meer dan twee decennia lang), en het immigranten vooral zo moeilijk mogelijk maken een weg te vinden in onze samenleving.

Dat is een fors aantal, maar het is geen meerderheid. Het lijkt mij het meest verstandig dat wij ook in Nederland eens stoppen met die kleine 15% van de kiezers de onverkorte aandacht geven die ze al bijna twee decennialang genieten, maar nooit verdiend hebben. Ze zijn geen meerderheid, en hebben geen wijsheid.

Hoe extreemrechts te laten groeien

Extreemrechts vormt daarentegen een kwalijke rem op de integratie, en is continu uit op paniek zaaien voor alles wat vreemd is. Wie dat gaat imiteren, roept willens en wetens om onrealistische oplossingen die contraproductief zijn aan het probleem. Een perfect recept om extreemrechts te laten groeien.

Want als het volk mag kiezen tussen politici die misschien wel onrealistisch zijn, maar tenminste oprecht, en een stelletje halfbakken meelopers, dan kiest het uiteindelijk toch wel voor ‘the real thing’. Liever een schreeuwlelijk die oprechte gevoelens verwoordt, dan politici die het volk proberen te lijmen met paaseitjes en het volkslied, en ondertussen in Brussel oplopen tegen de muur van de realiteit en daar halfbakken oplossingen verzinnen die vlees noch vis zijn.

Want de realiteit is hard. Het is een realiteit met een aantal oorlogen onder de rook van Europa, oorlogen waar rechtse politici overigens alleen maar olie op het vuur lijken te gooien. Het is een realiteit met om die oorlogen heen volstrekt onderbevoorraadde kampen van de UNHCR. En het gevolg van die realiteit is dat we worden geconfronteerd met mensen die geen kant meer op te kunnen en hun heil ergens anders gaan zoeken. Dat is een probleem, een heel groot probleem, en daar moeten we wat mee.

Oprechtheid wint

Het is logisch dat een politicus die dat probleem in al zijn facetten erkent, ook wordt afgestraft. Killing the messenger heet dat, een heel gewoon verschijnsel. Maar dat is geen reden de kop in het zand te steken en weigeren ‘the messenger’ te zijn, wat zogenaamde middenpolitici in ons land plachten te doen.

Merkel heeft meer politieke moed in haar pink dan alle meelopers van de VVD, het CDA en de PvdA bij elkaar. Merkel, ik ben het zeker niet in alles met haar eens, maar zij heeft ondanks dat als een van de weinigen begrepen dat je beter voor je eigen standpunten kan blijven staan. Dat oprechtheid wint. Zij won daar in ieder geval het vertrouwen van één derde van de Duitse kiezers mee, en zal waarschijnlijk een stuk minder moeite hebben een kabinet te formeren dan Rutte.

Laat Merkel nog maar even met de poten in de modder staan, en daarvoor alle kritiek opvangen. Onderwijl kan zij de komende vier jaar rustig verder zoeken naar oplossingen voor de vluchtelingencrisis, terwijl extreemrechts in blinde paniek aan de kant staat te krijsen, en daarmee niets anders bereikt dan alleen maar méér paniek bij haar kiezers, en nóg meer aversie jegens de samenleving van het ‘allochtone’ gedeelte van de bevolking. Twee dingen waar niemand ook maar iets voor koopt.

Tijd voor realisme

Als Merkel standvastig is en haar werk afmaakt, dan wordt dat volk bovendien uiteindelijk vanzelf wel weer stil. Als de vluchtelingen die komen goed worden opgevangen en integreren, dan droogt deze crisis weer op. Wat nieuw is en van ver komt is eng, maar wanneer de plotselinge  bult in de instroom uit 2015 goed en wel verwerkt is, dan zijn de Syriërs van weleer alweer goed en wel vergeten.

Tegen die tijd is er uiteraard weer een nieuw rood stuk vlees waar mensen zich druk om kunnen maken, en waar de volgende generatie opportunisten aan de flanken dan weer haar garen bij kan en zal spinnen. Onderwijl zal de volgende generatie realistische politici als Merkel de zaken hopelijk rustig van alle kanten bekijken, daar dan weer oplossingen voor verzinnen, en deze gewoon doorvoeren zonder al teveel acht te slaan op tegenkrachten die alle realistische oplossingen willen blokkeren.

Zo komen wij verder. Het imiteren van extreemrechts, dat schiet totaal niet op. Laat die thema’s lekker bij de AFD en bij Wilders, en doe er verder als gevestigde partij gewoon helemaal niets mee. Bedenk: 87% van de kiezers in Duitsland heeft níet op de AfD gestemd, waarvan een flink gedeelte ook nog eens net zo fel tegen de AfD is als de AfD-stemmers voor zijn. Die kiezers mogen ook gehoord worden door ‘het midden’. Het lijkt mij er echt tijd voor.

Aan de kant

Ondertussen mogen mensen zich uiteraard druk maken over de afbrokkelende sociale zekerheid, over de onbevredigende staat van de zorg, over het gebrek aan betaalbare woningen, over criminaliteit ook. Ook mogen zij zich druk maken over dat ze geen ruk snappen van waar de politici in Berlijn, Den Haag en Brussel nou eigenlijk mee bezig zijn. Graag zelfs! Deze zaken verdienen aandacht, en verontwaardiging.

Maar wie met die onvrede echt niets beters weet te doen dan zijn of haar stem en steun geven aan een partij die de paar procent vluchtelingen overal de schuld van probeert te geven, een partij die er vervolgens geen probleem mee heeft voor te stellen om dan maar op die vluchtelingen te gaan schieten, een partij die de politicus die dat voorstelt dan nota bene afserveert als ‘te gematigd’… die heeft zichzelf zowel qua wijsheid als moreel gezien echt aan de kant gezet.

Die is voor vier jaar af. Die mag misschien nog af en toe zijn stem laten horen, maar hij heeft zijn eigen stem in het parlement uitgesloten van het realistische debat over oplossingen. Dat is een les die eens geleerd mag worden.

[Ondertussen is in Europa het idee gegroeid dat het misschien beter is om lidstaten niet te dwingen vluchtelingen op te nemen, maar ze voor opvang te belonen. Om zo de wil om de schouders eronder te zetten te vergroten, en hopelijk de opvang van de vluchtelingen een stukje beter te laten verlopen dan de teringzooi die we er de afgelopen jaren op alle fronten van gemaakt hebben. Goed plan! Wie had dat ooit bedacht?]

 

(Dit bericht verscheen eerder op Joop.nl en op Sargasso.nl)

Moet D66 een coalitie met CDA en VVD wel willen?

“Wat Pechtold bij deze combinatie zal ‘winnen’ is naar ik vrees met name vrijwillige levensbeëindiging voor zijn eigen partij.”

Dinsdag begint het formatieproces. Uit de informatieronde blijkt dat VVD, CDA, D66 en GroenLinks het de moeite waard vinden om te kijken of zij tot een kabinet kunnen komen. Maar dat betekent niet dat dit kabinet er ook komt. De verschillen tussen de partijen zijn groot.

Alle ogen waren de laatste dagen gericht op GroenLinks. Diverse aanhangers van GroenLinks meenden dat Klaver deze pil maar beter niet zou moeten slikken, denkend aan het laatste kabinet, waarin de PvdA in de samenwerking met de VVD haar sociale gezicht totaal verloor, en ook haar steun in de samenleving zag verdampen.

Nu is GroenLinks een andere partij dan de PvdA. Mijn analyse is dat de fouten van de PvdA niet zomaar door GroenLinks gekopieerd zouden hoeven worden. Zoals bijvoorbeeld Merijn Oudenampsen aantoont: de PvdA is al sinds de jaren 90 in feite een neoliberale partij. Met ministers als Dijsselbloem en staatssecretarissen als Klijnsma zijn echt geen VVD’ers meer nodig om de partij naar rechts te trekken. GroenLinks heeft als partij veel meer fundamenteel idealisme in zich.

Valse veren

Toch deel ik de analyse van Karin Spaink en vele anderen dat Klaver maar beter af is als hij verder blijft bouwen aan zijn linkse beweging in plaats van te gaan regeren met CDA en VVD. Er is in de samenleving behoefte aan een alternatief voor het beleid van het neoliberale establishment enerzijds en het rechts populisme anderzijds. Die beweging is echter niet in één verkiezingscampagne gebouwd, en laten we eerlijk zijn: veertien zetels is voor een doorbraak echt niet meer dan slechts een beginnetje. Dat is niet gek, want GroenLinks heeft in het recente verleden veel te vaak gezwabberd om plotseling als messiaanse partij vertrouwd te worden.

En in hoeverre zijn de ambities van GroenLinks met CDA en VVD te realiseren? Dat lijkt maar zeer beperkt. Uit verschillende hoeken hoor ik nu de loftrompet steken over de plotselinge wedergeboorte van het GroenRechtse idee in VVD-kringen. De vraag is echter hoezeer die veren zouden moeten gaan glanzen met een puur grijze coalitiepartner als het CDA. Bovendien is de lobby achter de VVD nog altijd 100% gebaat bij de status quo van smerige energie. Daar heeft zelfs Ed Nijpels niets aan kunnen veranderen, dus waarom GroenLinks dan plotseling wel?

Nekslag

Daarbij is het zeer de vraag of de achterban van GroenLinks het gaat pikken dat de rekening van de klimaatcrisis net als die van de bankencrisis naar de onderkant van de samenleving wordt doorgeschoven. Mij lijkt van niet, en terecht. De sociale agenda inruilen voor een paar windmolentjes? Toch maar weer winst van die windmolentjes, zal er gesust worden. Maar het verzet tegen de sociale afbraak is andermaal gesmoord. En dat is mijns inziens veel erger dan dat die windmolentjes goed zijn. Want laten we eerlijk zijn (al is het vloeken in de kerk): het is belangrijk dat alle landen zich inspannen voor een beter klimaatbeleid, maar Nederland gaat echt het wereldwijde klimaat niet redden.

Regeren met zowel het CDA als de VVD zou voor de wedergeboorte van links elan kortom wel eens de nekslag kunnen betekenen. Korte termijnwinst leidt dan uiteindelijk tot lange-termijnverlies voor werkelijk ander beleid dan de neoliberale grijze agenda van de VVD.

D66 en het CDA?

Maar genoeg over GroenLinks: misschien is het veel interessanter eens te gaan kijken naar de positie van D66. Iedereen lijkt er namelijk vanuit te gaan dat Rutte’s wens voor een coalitie met D66 en het CDA zomaar ingewilligd zal worden. Maar ik kan mij eerlijk gezegd niet voorstellen waarom Alexander Pechtold zou moeten verlangen naar deze combinatie. D66 en het CDA konden voor twee middenpartijen feitelijk niet verder uit elkaar liggen.

Hoe moet D66 zich in een coalitie met VVD en CDA profileren? De overeenkomsten tussen de drie partijen zijn duidelijk: een sociaal economisch rechts beleid te voeren. In die zin is het te verwachten beleid een continuering van Rutte 2. Maar wat heeft D66 hieraan toe te voegen? Meer dan de te verwachten wens om justitie uit de handen van de VVD te rukken kan ik mij niet bedenken.

Typische D66-punten als vrijwillige levensbeëindiging en legalisatie van de achterdeur van de coffeeshop kan Pechtold met Buma aan tafel op zijn buik schrijven. Democratisering van de EU zal Buma ook blokkeren. Minder invloed van religie op het onderwijs? Vergeet het maar. En wat er overblijft van Pechtolds verzet tegen het populisme van Wilders? Als hij geflankeerd wordt door een partij die zich onlangs bekeerde tot het ‘rot op’-nationalisme aan de ene zijde, en aan de andere zijde een partij die de integratieproblemen wil oplossen door het gezamenlijk zingen van het volkslied, dan lijkt mij dat vrij helder: niets.

Pechtold zal zich daarbij wellicht nog kunnen herinneren hoe het zijn partij de laatste keer dat hij regeerde met VVD en CDA verging: de D66-inbreng werd toen het puntje bij paaltje kwam keihard geblokkeerd, en D66 viel bij de verkiezingen daarna terug naar drie zetels. Wat Pechtold bij deze combinatie zal ‘winnen’ is naar ik vrees met name vrijwillige levensbeëindiging voor zijn eigen partij.

Gezamenlijk belang

Als aan de huidige formatietafel één partij formatie baat heeft bij GroenLinks als partner, dan is het D66 wel. Het idee is dan dat Klaver dient om Buma een toontje lager te laten zingen, en de schuld te dragen voor al te rechts-conservatief beleid. Maar als het de komende dagen al té moeilijk wordt, dan kon het wel eens zo zijn dat D66 en GroenLinks een ander gezamenlijke doel gaan nastreven. Dat is Buma van de onderhandelingstafel weg te pesten, in plaats van Klaver. In het licht van het bovenstaande lijkt het mij namelijk vrij duidelijk dat het alternatief van regeren met VVD, CDA en de ChristenUnie voor D66 nog veel ongunstiger is.

Pechtold zou daarbij moeten beseffen dat hij feitelijk veel sterker staat dan Buma. Wanneer D66 van tafel wegloopt, dan kunnen VVD en CDA hoog springen en laag springen, een kabinet krijgen ze nooit meer rond. Tenzij ze Wilders aan tafel brengen. En Wilders heeft zichzelf bij iedereen totaal onmogelijk gemaakt: met name Buma moet nog dagelijks nachtmerries hebben over de resultaten van Bruin 1 voor zijn partij. Voor een kabinet zonder het CDA echter zijn er twee alternatieven:

Alternatieven zonder het CDA

Het eerste alternatief is een kabinet van VVD, D66 en GroenLinks, samen met de PvdA en de Partij voor de Dieren. De Dierenpartij heeft al aangegeven een combinatie met de VVD te willen overwegen. De PvdA moet nog even voor de vorm schuldbewust doen, maar heeft genoeg mensen in de gelederen die dolgraag weer willen regeren in plaats van met een paar zetels in de oppositie zichzelf te gaan zitten heruitvinden.

Het tweede alternatief lonkt als Roemer over zijn schaduw springt, en bereid is aan te schuiven in de plaats van Buma. Roemer zelf heeft bij de informatie aangegeven bereid te zijn dit te doen. Voor hem zal het pijnlijk worden zijn verkiezingsbelofte niet te gaan regeren met de VVD te moeten breken, maar daartegenover staat dat regeren voor de SP nu wel een keer tijd wordt, en met GroenLinks als partner kan de partij wellicht genoeg eisen stellen aan Rutte op sociaal terrein. Hogere uitkeringen zal er niet in zitten maar dat hoeft ook niet: fiscalisering van de ziektekostenpremie en het afschaffen van Klijnsma’s dwangmaatregelen in de bijstand doen financieel geen pijn, en vormen als het gaat om armoedebestrijding feitelijk een veel mooiere prijs om mee naar huis te nemen.

Werkelijke verandering in beleid

De eerste optie zal de voorkeur van Pechtold hebben, de tweede optie zal voor Klaver het meest gunstig uitpakken. Maar beide opties zijn voor zowel GroenLinks als D66 veel gerieflijker dan regeren met een 100% grijze en conservatieve partij als het CDA. Beide alternatieven vind ik dan ook een stuk geloofwaardiger als het gaat om verandering van beleid dan combinaties met het CDA.

Bij beide combinaties kan er veel meer geëist worden voor de Nederlandse agenda voor de EU, met een eis voor meer democratisering, en verzet tegen het blinde bezuinigingsbeleid. In de combinatie met de Partij voor de Dieren zal bij de VVD een veel fundamenteler klimaatbeleid afgedwongen kunnen worden. Met de SP kan vooral de sociale agenda aandacht krijgen, en kan worden gewerkt aan de reparatie van het vangnet.

Zulke veranderingen lijken mij belangrijk. Want de VVD mag dan 33 zetels hebben overgehouden, het kabinet Rutte II is niet voor niets met een enorme nederlaag van de helft van het aantal zetels weggestemd.

Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl en op Sargasso.nl.

Angst voor vluchtelingen blijkt onterecht

COLUMN – In plaats van goed management heeft de hele politiek inzake de vluchtelingen alleen maar paniek gezaaid. Onterecht, blijkt achteraf. Ondertussen maakt ze met vluchtelingen dezelfde fouten als met de gastarbeiders, maar dan tien keer zo erg. 

Geldermalsen afgelopen woensdag, gisteren een racistische aanslag op een Somalisch gezin, waarbij naast met vuurwerkbommen ook met posters van Wilders werd gestrooid, vandaag een bezetting van een moskee: de bruine horde roert zich heftig de afgelopen dagen in Nederland. Opgestookt door Wilders, zeggen velen. Zeker, maar natuurlijk net zo goed door andere politici, zoals Zijlstra, Buma en Dijsselbloem, die met droge ogen beweerden dat de vluchtelingen (en niet hun eigen beleid) een bedreiging vormen voor de verzorgingsstaat.

Voor wie dat laatste fabeltje nog gelooft het volgende rekenvoorbeeld: ook als de huidige instroom van 50.000 asielzoekers per jaar aan zou houden, een aantal dat ten eerste zwaar vertekend is en ten tweede nooit zo lang aan zal houden, én al deze mensen zouden in een uitkering terecht komen, wat ook al niet zo is, dan nog zou het meer dan een eeuw duren voordat het aantal mensen dat een uitkering ontvangt zou zijn verdubbeld.

Op voorwaarde dat de werkloosheid een eeuw lang even hoog blijft en we ook even stoppen met vergrijzen dan. 

Ondertussen wrijft de rest van Nederland zijn ogen in verbazing uit. Het blijkt nu uit onderzoek van I&O Research dat twee derde van de Nederlanders vooraf al geen probleem heeft met een asielzoekerscentrum in de eigen gemeente. Dat is ondanks dat de helft van de Nederlanders wel veel overlast van zo’n centrum verwacht. Een angst die vervolgens niet uit blijkt te komen: slechts 15 procent ervaart daadwerkelijk overlast. De groep mensen die het uiteindelijk juist leuk blijkt te vinden als zo’n centrum er eenmaal is, is bijna twee keer zo groot als de groep van de klagers. Het zijn ook twee keer meer mensen die het voordeel er uiteindelijk wel in zien, dan die dit van tevoren verwacht hadden (25% om 12,5%).

Dus: als u nu bang bent voor de komende asielzoekers, dan is er meer dan twee derde kans dat u een maand nadat het centrum naast uw deur gezet wordt, zélf zegt dat uw angst ongegrond was. Er is zelfs een goede kans dat u er bij nader inzien juist het voordeel van inziet. Als dat centrum in uw buurt er al komt dan: bij de meeste Nederlanders gebeurt dat natuurlijk uiteindelijk niet.

Maar… de grote bek krijgt de meeste aandacht. Al het schreeuwvolk dat zegt dat de politiek niet naar de mensen luistert: het luistert alleen maar naar zichzelf. Ze is gelukkig niet in de meerderheid. Ze maakt alleen maar heel veel kabaal, en is nu tot geweld overgegaan.

Uiteindelijk blijkt dat het redelijker is om bang te zijn voor dit soort medelanders dan voor degenen die hier nieuw aankomen: QED. Taak voor politie en justitie lijkt mij. Maar daarmee zijn we er niet. De politiek heeft ook wat goed te maken. Van Wilders verwacht ik niets. Maar van Zijlstra, Buma en Dijsselbloem zouden, zeker na de incidenten van de laatste weken en dagen, eigenlijk excuses verwacht* moeten worden. Sorry mensen, we hebben bewust paniek gezaaid. We hebben u voorgelogen.

En daarbij zouden ze moeten toegeven: het huidige beleid van ‘sobere opvang’ in grote kampementen, dat werkt niet. Niet alleen kweekt het mensen die langer afhankelijk zijn van steun, het wekt ook angst en woede op bij de bevolking, zeker als het gepaard gaat met loze bangmakerij.

50.000 mensen per jaar opvangen omdat je ze uiteindelijk maar moeilijk kan verzuipen in de middellandse zee:  het kan. Maar niet door voor een dubbeltje op de eerste rij proberen te zitten. Want goedkoop is duurkoop. Kazernes met veldbedden en het verbod te werken, afgelegen kampementen, dat past niet in het Nederland van de eenentwintigste eeuw. Als je dat toch herintroduceert in onze samenleving, dan is dat schreeuwen om moeilijkheden.

En die moeilijkheden komen niet door links beleid. Het is juist het rechtse machteloze antwoord op de asielzoekersinstroom die de tegenstellingen vergroot. Met de gastarbeiders hebben we het niet goed gedaan. Daar is iedereen het erover eens. Juist doordat we ervan uitgingen dat zij hier maar tijdelijk bleven, juist doordat we ons niet sterk maakten voor hun rechten en voorzieningen, hebben we hier een moeizaam geïntegreerde groep gekweekt die over het algemeen nog steeds aan de onderkant van de arbeidsmarkt bungelt. Een onderklasse met een etnisch tintje, met alle problemen van dien. We zijn met de vluchtelingen precies dezelfde fout aan het maken, maar dan erger.

Het alternatief? Kleinschalige opvang, gelijke spreiding over alle gemeenten, maar dan wel meer regie voor de gemeenten zelf, het recht om te werken voor en tijdens de procedure, en budget om meteen Nederlands te leren, ongeacht de vraag of iemand terug wil of moet **. Het kost wat, maar dan krijg je ook wat. Uiteindelijk zijn we beter, en zelfs goedkoper uit.

Laat rationeel denkend Nederland dit humaan en rendabel beleid nu eens net zo hard gaan eisen als dat schreeuwvolk, dat nu internationaal ons land te kakken zet, als waren we een stelletje paniekerige slappelingen dat overstuur raakt van een handvol mensen in nood. Nederland kan zoveel beter dan dat.

* Deze verwachting is natuurlijk met enige cynische ondertoon uitgesproken, en uiteindelijk volkomen loos omdat onlangs PvdA en VVD zelfs een motie om aantallen asielzoekers meer transparant weer te geven hebben afgewezen: de waarheid mag niet boven tafel komen.

** De enige partijen die momenteel moties indienen voor delen van dit pakket zijn GroenLinks, SP, D66 en CU. 

Dit artikel verscheen eerder op Sargasso.nl en Joop.nl.

Politiek Kwartier | Marktwerking met mensenrechten

In tegenstelling tot wat Buma denkt zijn wij geen eilandbewoners. Stap over op een eerlijk buitenlandbeleid.

MH17, Israël, de IS. De zomer is zo heet geweest dat zelfs de CDA’ers wakker geschrokken zijn. Het artikel waarin Buma zijn gedachten hierover uiteen zet heet tenminste: “Word eindelijk wakker voor de dreiging van buitenaf“.

Het werd tijd, Buma. Handeldrijven met schurkenstaten werd tot nu toe verdedigd met het argument dat de boefjes zich dan vanzelf netter zouden gaan gedragen. Goede vrienden en zo. Bewindslieden van met name het CDA hebben die vuile handel het meest gepromoot. Balkenende zat bij Poetin tot in de endeldarm. Oorlog in Irak, vond hij ook schitterend. Om over de steun aan Israël dat zijn reet afveegt met VN-resoluties maar te zwijgen.

Of dat argument van vriendschappelijke invloed tevoorschijn werd getoverd uit gewetenloos opportunisme of pure naïviteit laten we maar even onbesproken. Maar kunnen we nu eindelijk een keer concluderen dat deze strategie compleet mislukt blijkt te zijn, Buma? Verder lezen Politiek Kwartier | Marktwerking met mensenrechten

Politiek Kwartier | Hardwerkende renteniers

COLUMN – In de discussie over vermogensbelasting hoeven de kleine spaarder en de hardwerkende Nederlander van het CDA en de VVD niets hoeven te verwachten.

Wat zijn dat eigenlijk, ‘hardwerkende Nederlanders’?

Ik denk dan aan bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs, politieagenten en schoonmakers. Of leraren en verplegers. Zware beroepen met hoge verzuimcijfers.

Toch vallen deze mensen voor de VVD klaarblijkelijk niet onder de noemer ‘hardwerkende Nederlanders’. Zij worden immers niet begunstigd door het douceurtje dat deze partij de afgelopen lente afdwong voor het laten vallen van de onzinwet over illegaliteit. Dit extraatje werd door Halbe Zijlstra verkocht als een beloning voor ‘hard werkend Nederland’, maar komt alleen ten goede aan mensen met een inkomen boven de 40.000 bruto per jaar. Daar vallen voornoemde mensen echt niet onder.

Wat hard werken is in VVD-jargon werd afgelopen kwartaal weer pijnlijk duidelijk door de Pavlov-reactie van de partij op de suggestie van Samsom de vermogensbelasting te verhogen. Paniekerig suggereerde Halbe Zijlstra dat ‘links’ op de zuurverdiende centen van hardwerkende Nederlanders uit zou zijn.

Hard werken is rentenieren. Dat weten we dan ook weer. Verder lezen Politiek Kwartier | Hardwerkende renteniers

Politiek Kwartier – Gratis Vrijwilligers

COLUMN – Deze week ergert Klokwerk zich aan de neiging zoveel mogelijk af te willen schuiven op vrijwilligers.

Dit weekend hield Buma op het CDA-congres een betoog over hoe volgens hem de verzorgingsstaat is doorgeschoten. Doordat zorgtaken geïnstitutionaliseerd zijn, raken mensen volgens hem vervreemd van de zorg. Buma pleit daarop voor een grotere rol voor het gezin in de opvang van elkaar.

Zoiets valt te verwachten van het CDA. Maar de partij krijgt steun uit onverwachte hoek. Ook de “moderne” feminist Simone van Saarloos pleit voor een terugkeer naar het frame van de kostwinnaar en de huissloof die de zorgtaken gratis op zich neemt. Alleen wil zij graag dat mannen zich daar dan meer voor gaan lenen.

Feministisch is dat misschien wel, maar met emancipatie heeft het weinig te maken. Sowieso hoeven mensen die voor zorgtaken kiezen van huidige zelfbenoemde feministen klaarblijkelijk toch al niet zoveel te verwachten.

Buma gaat verder met een emotioneel betoog waarin hij vrijwilligerswerkers de hemel in prijst. Dat komt vaker voor in de politiek, en elke keer denk ik: wat irriteert mij toch zo?

Het idee alles af te schuiven op vrijwilligers vindt steeds meer aanhang. Het kabinet vindt bijvoorbeeld dat in het kader van een kleine overheid de thuiszorg maar beter kan worden afgeschaft om opgepakt te worden door vrijwilligers.

En niet alleen in de zorg heerst de illusie dat er veel geld te besparen is door taken af te schuiven. Ook in de culturele sector en de journalistiek is een beweging aan de gang van betaald naar vrijwilligerswerk.

Dagelijks halen mensen hun films en muziek gratis van het internet, en kunstsubsidie is tegenwoordig vloeken in de kerk. Hoe muzikanten en schrijvers en filmmakers nog aan hun geld moeten komen zoeken ze zelf maar uit. De ene krant na de andere valt om terwijl er zwaar bezuinigd wordt op de publieke omroep, omdat het dagelijkse nieuws meer en meer via de sociale media bij elkaar wordt gesnaaid door mensen die daar niet voor betalen, ondersteund door vrijwilligersblogs zoals dit stelletje sukkels hier dat gratis en voor niets uw dagelijkse portie nieuwsduiding bij elkaar schrijft.

Prima, maar het kost wel werkgelegenheid.

En tenslotte is het mode steeds meer werkzaamheden uit te laten voeren door mensen met behoud van uitkering. Officieel mag dit niet leiden tot een verlies aan betaalde banen, maar onderzoeken van de FNV wijzen uit dat dit precies is wat er gebeurt. De grap is overigens dat dit in praktijk juist leidt tot het tegendeel van een kleine overheid.

Het klinkt allemaal zo leuk en aardig: mensen die puur uit liefde en passie steeds meer voor elkaar gaan doen en daarmee gratis en voor niets belangrijke zaken in de samenleving verzorgen. Maar als dit leidt tot werkloosheid en toenemende afhankelijkheid van mensen gaat er toch iets fundamenteel mis.

Vrijwilligers werken vrijwillig. En niet op afroep omdat de samenleving er een bezuinigingspost in ziet. Als we dat anders willen zien is het misschien eerst eens tijd dat de politiek meer voor vrijwilligers over gaat hebben dan alleen maar mooie woorden en dwang.

Want uiteindelijk kan niemand leven van de wind. Voor niets gaat immers alleen de zon op.