De huidige discussies over zwartrijders en openbaar vervoer zijn over vijftien jaar volkomen achterhaald
Wie de discussie over zwartrijders de laatste tijd gevolgd heeft zou bijna geloven dat zij alleen maar ongewenst zijn vanwege hun agressiviteit. En dat terwijl het probleem met zwartrijders volgens mij vooral is dat ze niet betalen. Hoe dan ook, het is oorlog tegen zwartrijders. Twee weken terug stemden VVD en PvdA nog voor hogere boetes om zwartrijders te bestrijden. Vanwege het afschrikkend effect, daar geloven de coalitiepartners heilig in. Grappig is het in dat licht te beseffen dat in België de toch al veel lagere boetes voor zwartrijden een half jaar geleden juist naar beneden zijn bijgesteld. De reden die de Belgen daarvoor hadden? U raadt het niet: om agressie te verminderen.
En dan vorige week de discussie over de poortjes op het station. Deze week riep de Kamer op tot hogere poortjes, want bij het sluiten van de poortjes in Rotterdam bleken de zwartrijders nogal atletisch te zijn en er gewoon overheen te springen. Daarom komt er nu ook surveillance bij de poortjes. Grappig, omdat de poortjes feitelijk nu juist bedoeld zijn om te kunnen besparen op surveillance in de treinen.
Van dit alles is de goedwillende burger natuurlijk de dupe. De stations met poortjes zijn afgesloten en een keer vergeten in te checken op een station zonder poortje kost binnenkort een burgermansfortuin.
De wereld in beweging
Zwartrijders, volgepakte treinen, het wil om de een of andere reden maar niet lukken met het openbaar vervoer in Nederland. En de wegen? We kunnen bijbouwen wat we willen, de verkeersknoop verlegt zich telkens doodleuk weer naar het volgende smalste punt.
Maar gelukkig staat de wereld niet stil. In California is Google al een paar jaar bezig met het testen van zelfrijdende auto’s. Vorig jaar introduceerde het bedrijf het prototype van een auto zonder stuur, gas- of rempedalen. Google verwacht dat de zelfsturende auto in 2020 voor consumenten beschikbaar zal zijn.
Verschil in voervoer
Deze ontwikkelingen roepen op tot een ander vervoersmodel, dat vanzelf zal groeien. En dat kan snel gaan. Als in 2020 taxi- en autoverhuurbedrijven met deze wagens gaan rijden, zal de bestuurde taxi de strijd al snel verliezen door verschil aan kosten en privacy. Het vraagstuk wat de politiek aan moet met Überpop lost zichzelf daarmee ook op. Taxichauffeurs zullen al snel nog slechts een nichemarkt bedienen van mensen die het leuk vinden een chauffeur te hebben, met een pet op.
Maar ook het collectief openbaar vervoer op korte en middellange afstand zal de concurrentie met de zelfsturende auto’s niet aankunnen. Qua kosten winnen deze taxi’s het van de bus en de sprinters door hun efficiëntie: niet alleen wordt een chauffeur en controlerend personeel uitgespaard, de wagens hoeven ook nooit voor drie kwart leeg rijden, zoals met de bus en de sprinter buiten de spits bijna altijd het geval is. En wie gaat er op een halte staan wachten op een vervoermiddel dat vrijwel altijd omrijdt en je nooit precies naar je bestemming brengt als je voor hetzelfde geld een wagen voor je huis kan bestellen?
Tenslotte zal ook de auto als persoonlijk bezit het afleggen. Voor veel mensen is autorijden een hobby, en de personenauto een belangrijk statussymbool, maar de meeste mensen zullen mettertijd liever de zelfsturende taxi’s gebruiken. Er zijn immers geen vaste lasten, de verantwoordelijkheid voor onderhoud is afgekocht, er hoeft geen geld te worden besteed aan parkeren (wat ook een enorme winst in ruimte zal betekenen), en de gebruiker geniet meer vrijheid: hij kan werken of ontspannen tijdens de rit en hoeft geen rekening te houden met zijn alcoholgebruik.
Veiliger
Daarbij belooft deze technologie als zij volledig is uitgekristalliseerd een veel veiligere vorm van verkeer te zijn. De auto’s zien bewegende en stilstaande objecten op bijzonder grote afstand, en anticiperen daar beter op dan menselijke bestuurders.
De grote belofte van de Google-car is echter het efficiënte gebruik van het wegdek. De meeste files worden immers veroorzaakt door ongelukken, rijden met verschillende snelheden en remgedrag. Doordat de zelfsturende wagens het perfecte snelheids- en invoeggedrag vertonen en minder ongelukken maken, zal de filedruk ondanks dat er meer personen over de weg gaan sterk afnemen.
Na introductie van een zelfbesturende wagen zal gewenning aan dit apparaat waarschijnlijk net zo snel gaan als aan andere technologieën zoals het internet en de smartphone. Tien jaar later zal ons vervoersysteem kortom volkomen anders zijn. De politieke discussies van vandaag de dag over zwartrijders, poortjes, verkeersboetes en parkeerproblemen zijn in dat licht eigenlijk alleen maar lachwekkend. Laten we er nog maar even van genieten: binnenkort is het over met die onzin, en kunnen al de poortjes die we voor miljoenen hebben neergezet gewoon weer worden afgebroken.
Dit artikel verscheen eerder op Joop.nl