๐๐ฐ๐ฆ ๐ป๐ฐ๐ถ ๐๐จ๐ต ๐๐ฆ๐ฑ๐ฑ๐ฆ๐ณ๐ด ๐ฆ๐ณ๐ถ๐ช๐ต ๐ฉ๐ฆ๐ฃ๐ฃ๐ฆ๐ฏ ๐จ๐ฆ๐ป๐ช๐ฆ๐ฏ ๐ฎ๐ฆ๐ต ๐ต๐ธ๐ฆ๐ฆ ๐ฏ๐ถ๐ฎ๐ฎ๐ฆ๐ณ๐ด ๐ฆ๐น๐ต๐ณ๐ข ๐ฆ๐ฏ ๐ฆ๐ฆ๐ฏ ๐ข๐ฏ๐ฅ๐ฆ๐ณ๐ฆ ๐ท๐ฐ๐ญ๐จ๐ฐ๐ณ๐ฅ๐ฆ?
In afwachting van die nieuwe Beatles-single ‘Now and Then’ (ik verwacht er eerlijk gezegd na ‘Free as a bird’ niet veel van maar het kan meevallen) even een opwarmertje:
๐๐ ๐ญ ๐๐๐ฉ๐ฉ๐๐ซ๐ฌ, ๐๐จ๐ฆ๐ฉ๐ฅ๐๐ญ๐๐, ๐ซ๐๐จ๐ซ๐๐๐ซ๐๐
(waarschuwing:
mogelijk alleen interessant voor die-hard Beatlefans โ wat ik ben).
George Martin (de 5e Beatle zoals we allemaal weten) noemde het niet-plaatsen van de oorspronkelijk voor Sgt Peppers bedoelde Strawberry Fields en Penny Lane (dit werden de A-kant en de B-kant van de voortijdig uitgebrachte single) ooit de grootste fout van zijn carriรจre.
Ik vind dat hij bij Sgt Peppers wel meer heeft laten liggen. De plaat geldt als iconisch, en maar weinig mensen wagen het โeraan te komenโ maar voor mij is niets heilig, dus ook Sgt Peppers niet. Het is ook verre van mijn favoriete Beatlesplaat. Om die eerste plaats bij mij strijden immer Revolver en Abbey Road, terwijl Rubber Soul en de Witte wat mij betreft ook heel goed met Pepper kunnen wedijveren.
Pepper heet โde eerste concept-LPโ te zijn maar is dat in mijn ogen nauwelijks en dus verdient hij de titel niet echt. Beginnen en (bijna) eindigen met hetzelfde muzikale en tekstuele thema is naar mijn idee toch echt niet genoeg om een concept-LP te maken. Thematisch schommelt de plaat qua verhaal en muziek vind ik tussen de intro en uitro uiteindelijk toch een beetje richtingloos heen en weer – meer een serie nummers. De plaat een aantal overgangen die ik na 1.000 x beluisteren nog steeds niet logisch vind.
Vandaar dat ik op Spotify mijn eigen Sgt Peppers heb samengesteld, mรฉt Strawberry Fields en Penny Lane erop, en in een volgens mij veel betere volgorde. Resultaat is in mijn ogen een veel en veel sterkere plaat.
De playlist op Spotify en volgorde plus toelichting plaats ik hieronder. Ben benieuwd naar de commentaren op mijn keuzes, en ook welke nummers van Pepper mensen nu eigenlijk de beste vinden, naast het natuurlijk voor de hand liggende Day in the life? En welke de minste? Verandert dat in een andere volgorde misschien? (mijn eigen favorieten markeer ik met een * sterretje).
* ๐. ๐๐ญ๐ซ๐๐ฐ๐๐๐ซ๐ซ๐ฒ ๐ ๐ข๐๐ฅ๐๐ฌ ๐ ๐จ๐ซ๐๐ฏ๐๐ซ
Na wat schuiven en proberen en nadenken viel de frank bij mij keihard: natuurlijk begint Sgt Peppers met Strawberry Fields. Niet alleen een veel sterker nummer dan het oorspronkelijke openingsnummer, maar ook een betere introductie: โLet me take you down โฆโ ok, hier gaat het psychedelisch worden. Het nummer kondigt de sfeer van de hele plaat aan.
๐. ๐๐ ๐ญ ๐๐๐ฉ๐ฉ๐๐ซ๐ฌ ๐ฅ๐จ๐ง๐๐ฅ๐ฒ ๐ก๐๐๐ซ๐ญ๐ฌ ๐๐ฅ๐ฎ๐ ๐๐๐ง๐ (I)
Dit nummer komt dan op twee: als een tweede aankondiging van de show, je komt nu pas het raamwerk van Peppers in.
๐. ๐๐ข๐ญ๐ก ๐ ๐ฅ๐ข๐ญ๐ญ๐ฅ๐ ๐ก๐๐ฅ๐ฉ ๐๐ซ๐จ๐ฆ ๐ฆ๐ฒ ๐๐ซ๐ข๐๐ง๐๐ฌ
Dit nummer natuurlijk omdat het qua mixing ook verbonden is met het vorige nummer, dit losknippen luistert niet lekker. Maar ook is het verhaaltechnisch nog steeds een sterke positie: eerst de grote aankondiging, daarna de onzekerheid over de eigen prestatie die losjes geรฏnterpreteerd uit het nummer spreekt. Als tweede nummer komt die twijfel voor mij te snel, als derde nummer klopt het weer.
* ๐. ๐๐๐ญ๐ญ๐ข๐ง๐ ๐๐๐ญ๐ญ๐๐ซ
Luister de volgorde van Little Help naar Getting Better en je beseft wellicht waarom ik het oerstom en onvergeeflijk vind deze nummers niet na elkaar te plaatsen: het past perfect. Hetzelfde thema gaat door, muzikaal (tweekwarts in hetzelfde tempo), maar ook qua verhaal: na de twijfel de belofte dat het beter zal worden. Onvergeeflijk om op deze plek na Little Help Lucy in the Sky te zetten, want het verstilde LSD remt de zaak naar mijn idee op dit punt veel teveel af, en vormt als eerste โpsychedelischeโ nummer op de oorspronkelijke plaat ook een veel te rauwe introductie daarop.
๐. ๐๐๐ข๐ง๐ ๐๐จ๐ซ ๐ญ๐ก๐ ๐๐๐ง๐๐๐ข๐ญ ๐จ๐ ๐๐ซ. ๐๐ข๐ญ๐
Na Getting Better hoort iedere Beatlesfan vanzelf โFixing a Holeโ en hoewel die overgang niet heel slecht is vind ik hem ook niet briljant. Voor het verhaal wil ik nu weer terug naar iets psychedelisch, om de spanning erin te houden. In die context zal later ook een nummer als Fixing a Hole beter tot zijn recht komen. De overgang naar Mr. Kite vind ik hier heel mooi: ik heb met dit nummer wat zitten schuiven maar dit is de beste plek naar mijn idee, ook omdat hiermee het show-idee nog wat langer vastgehouden wordt (de tekst van het nummer komt letterlijk van een negentiende eeuwse circusposter af). Bovendien vind ik het ook ergens prettig dat het nummer zo op de A-kant blijft. Ik heb Mr. Kite zo na Leaving Home altijd erg lelijk gevonden, terwijl het toch zeker geen slecht nummer is. Ook de opvolging van Within You Without You die Kite normaliter krijgt heeft geen enkele logica behalve dan dat er toch van kant wordt gewisseld en dat het beide psychedelisch is. Na Getting Better en voor Fixing a Hole komt hij veel beter tot zijn recht. Hierna dus:
* ๐. ๐ ๐ข๐ฑ๐ข๐ง๐ ๐ ๐๐จ๐ฅ๐
En hoe mooi valt Fixing a Hole in na Mr. Kite! Let op, de plaat vertraagt hier ook. Met al zijn verwijzingen naar drugsgebruik een prachtige introductie, vind ik, voor:
๐. ๐๐ฎ๐๐ฒ ๐ข๐ง ๐ญ๐ก๐ ๐๐ค๐ฒ ๐ฐ๐ข๐ญ๐ก ๐๐ข๐๐ฆ๐จ๐ง๐๐ฌ
Episch nummer, de plaat wordt hier verder vertraagd en wordt hier ook bijna bedreigend psychedelisch. Het raar klinkende orgel (het is een orgel) dat zo kenmerkend is voor het nummer is een echo van het harpsichord in het nummer hiervoor. Eigenlijk zou ik dit nummer een ster moeten geven maar toch is LSD nooit echt een van mijn Beatles-favorieten geworden. Sorry John.
๐. ๐๐ก๐โ๐ฌ ๐ฅ๐๐๐ฏ๐ข๐ง๐ ๐ก๐จ๐ฆ๐
Na al die avonturen in de velden en in het circus en met al die drugs is het tijd om weer โnormaalโ te doen, wakker te worden en vooral: spijkers met koppen te slaan. De hippie verlaat het burgerlijke huis om de wijde wereld in te gaan. Schitterend nummer trouwens, net geen ster. Als het huis verlaten is kom je al snel uit in de wijde wereld, en dat is:
* ๐. ๐๐๐ง๐ง๐ฒ ๐๐๐ง๐
Past ook muzikaal mooi vind ik. Dit nummer heb ik leren waarderen, en krijgt een ster omdat het ook daadwerkelijk heel erg vaak โin my earsโ is, en vanwege de meesterlijke solo op wat naar het schijnt een piccolotrompet of zaktrompet moet zijn geweest.
๐๐. ๐๐ก๐๐ง ๐โ๐ฆ ๐๐ข๐ฑ๐ญ๐ฒ ๐ ๐จ๐ฎ๐ซ
Nooit gesnapt wat dit nummer op de plaat doet. Het schijnt dat Paul McCartney het een van zijn grote fouten heeft genoemd, maar niet omdat het goed beschouwd niet meer dan wel een leuk nummer is, en uiteindelijk toch een oubollig niemendalletje dat nergens bij of op Pepper past, maar omdat hij later inzag dat hij beter 84 of 94 had kunnen nemen omdat het idee anders niet overkomt op echte ouwe knarren (wellicht toen ook de doelgroep voor dit nummer?) ๐๐ถ๐ด ๐ฐ๐ฐ๐ฌ ๐ฅ๐ข๐ต ๐ฏ๐ฐ๐จ. 64 is inderdaad niet echt oud, en ik hoop tegen die leeftijd nog een hoop meer toekomst te hebben dan dit nummer suggereert (net als nota bene Macca zelf). Maar dit terzijde. George Martin heeft de idiotie begaan dit nummer net na Within You Without You te zetten, wat alleen te verdedigen is als je WYWY eigenlijk gewoon een beetje te gortig vindt en je er snel vanaf wilt zijn, als tegengif. Ik heb echter tegengif nodig tegen When Iโm 64. Ik vind hem na Penny Lane nog net wel aardig uit de verf komen, maar daarna moet het echt wel een keer over zijn met de Paul McCartney doodeltjes, en mogen we weer psychedelisch worden. Hoe kan dat beter dan met
* ๐๐. ๐๐ข๐ญ๐ก๐ข๐ง ๐๐จ๐ฎ ๐๐ข๐ญ๐ก๐จ๐ฎ๐ญ ๐๐จ๐ฎ
Het enige Harrisonnummer van de plaat, maar wat komt hij hier mooi binnen, en wat is het toch een episch nummer voor de plaat. Ik heb Harrisons vrijages met oosterse filosofie en religie altijd een beetje potsierlijk gevonden en niet echt getuigen van enorme diepgang of begrip, maar het is natuurlijk wel heel erg hippie, en muzikaal pakte het voor de Beatles wel goed uit zeg. De sitars op Revolver waren al echt een vondst, maar hier in samenspel met die violen is het, vind ik, nog steeds geniaal. De altijd wat dunne stem van George past hier ook geweldig in.
๐๐. ๐๐จ๐ฏ๐๐ฅ๐ฒ ๐๐ข๐ญ๐
Dit nummer komt prachtig tot zijn recht na het nu vorige nummer, terwijl het na 64, dat er in de oorspronkele versie tussen stond, naar mijn idee altijd letterlijk uit de lucht kwam vallen. Vanaf nu houd ik overigens ook de normale volgorder verder aan. Rita is een redelijk psychedelisch nummer, maar wat meer ‘gewoontjes’ dan het vorige nummer: jaagt George oosterse dromen en wijsheden na, dan gaat Paul achter de vrouwelijke parkeerwacht aan. Nu ja, niets is te gek in hippieland zullen we maar zeggen. De melodie is natuurlijk niet gewoontjes, en de overgang van het gare einde naar het volgende nummer werkt gewoon nog steeds erg goed naar mijn idee. Dus die handhaven we.
๐๐. ๐๐จ๐จ๐ ๐๐จ๐ซ๐ง๐ข๐ง๐ ๐๐จ๐จ๐ ๐๐จ๐ซ๐ง๐ข๐ง๐
Volgens John Lennon, die zoals we weten uit een raar soort rancune en misschien wel schaamte en ongemak nooit te beroerd was om Beatlesnummers af te kraken, of ze nu van hem of van Paul kwamen, is dit nummer een betekenisloos opvullertje, waarin hij het burgerlijke leven dat gevuld wordt met reclameslogans op de hak neemt (Kellogs Good Morning slogan). Ik kan me voorstellen dat als je je ochtend aan ochtend loopt te ergeren aan een jingle van Kellogs, en je er dan toch een nummer op inspireert, het nummer zelf je dan uiteindelijk ook rauw op het dak blijft vallen. Maar toch, prima opvuller, ik zou hem voor geen goud willen missen.
๐๐. ๐๐ ๐ญ ๐๐๐ฉ๐ฉ๐๐ซ๐ฌ ๐๐จ๐ง๐๐ฅ๐ฒ ๐๐๐๐ซ๐ญ๐ฌ ๐๐ฅ๐ฎ๐ ๐๐๐ง๐
Hier eindigt de raamvertelling, precies zoals op de originele plaat, maar dan wat meer in balans, omdat er nu zowel een nummer voor als een nummer na de raamvertelling zit, in plaats van alleen erna. Ik vind de Peppernummers zelf nooit echt geweldig overigens: ze zijn wat ze zijn, een intro en een outro, maar die hebben de Beatlers beide beter geschreven en opgenomen. Enfin, het functioneert.
* ๐๐. ๐ ๐๐๐ฒ ๐ข๐ง ๐ญ๐ก๐ ๐๐ข๐๐
Dit blijft toch een majestueus nummer zeg. De tekst van het Lennongedeelte heeft me meer dan een avond of middag beziggehouden: het is typisch zoโn tekst waarvan je de betekenis voor een groot deel wel moet ontgaan maar het gevoel, naar mijn idee een gevoel van onmacht en zinloosheid bij het wereldnieuws en de maalstroom, komt er mokerhard in over. De wake-up call van Paul maakt het echt compleet, en dan in het midden en einde met het orkest, alles gevolgd door de bekende dode groef. Klaar. Ik vind het onmogelijk mijn favoriete Beatlesnummer aan te wijzen maar Day in the Life en Strawberry Fields zouden denk ik beide na veel strepen en schuiven toch hoog in de top tien komen.
47 minuten: met een wisseling van kant na Leaving Home en voor Penny Lane ongeveer 23 minuten per kant, had het misschien net op vinyl gepast in die tijd. Gemiste kans? Nu ja, nee natuurlijk: de plaat is zo beroemd geworden dat er nu 55 jaar na dato een gek als ik is die het nog een beetje ‘better’ probeert te maken.