COLUMN – Er is een veel simpelere, snellere en veiligere manier om te bezuinigen op de zorg dan met het afschaffen van de vrije artsenkeuze: verbied zorgverzekeraars reclame te maken.
Er is de afgelopen week weer veel te doen geweest over de vrije artsenkeuze. Bijna heel Nederland is tegen, maar Edith Schippers ligt nog steeds op ramkoers. Guusje Ter Horst, één van haar belangrijkste tegenstanders, wil andere manieren zoeken om de beoogde bezuiniging te realiseren. Ik heb wel een ideetje.
Per jaar geven de zorgverzekeraars meer dan dertig euro per verzekerde uit aan acquisitiekosten. Een noodzakelijke kostenpost? Voor zover het om reclame gaat in ieder geval niet. De reclame helpt de consumenten niet bij het kiezen tussen de ingewikkelde pakketten die de zorgverzekeraars aanbieden. Vergelijkingssites zoals Independer.nl zijn – hoewel niet volledig afhankelijk en objectief – daarbij al veel verdienstelijker. Dit is dus eigenlijk gewoon weggegooid geld.
De SP wil deze bezuiniging inboeken via het collectiviseren van de zorgverzekering. Maar los van dat daarvoor ieder politiek draagvlak ontbreekt, zijn aan dit voorstel zoals ik een paar weken geleden betoogde nogal wat kosten en risico’s verbonden:
Het oprichten van een overheidskantoor dat de zorg regelt is een bijzonder ingrijpend en kostbaar project. Het UWV en de belastingdienst bewijzen daarbij dat wanneer de overheid zo een organisatie leidt, het zeker niet altijd even klantvriendelijk wordt. De SP pleit bovendien voor regionale zorgkantoren, die onder de gemeenten vallen. Gezien de grote moeite die de gemeenten nu al hebben met de decentralisatie van de AWBZ en de WMO houd ik mijn hart vast.
Gelukkig kan op een deel van deze winst op een veel simpelere manier geboekt worden.
De overheid kan simpelweg de zorgverzekeraars bij wet verbieden om reclame te maken. In diezelfde wet zouden vergelijkingssites als Independer tot een grotere objectiviteit gedwongen kunnen worden, door ze openheid te laten geven over de criteria waarop ze vergelijken, en vast te leggen dat alle verzekeraars gelijk gewogen worden. Daardoor wordt niet alleen veel geld bespaard, maar kan de consument ook veel bewuster kiezen.
De kans op een meerderheid in de kamers voor een dergelijk voorstel is veel groter dan voor collectivisering van de zorgverzekeraars. Het ligt ideologisch gezien minder gevoelig, er hangt geen heftige reorganisatie aan vast, en dus geen kosten en risico, doorvoeren kan veel sneller (per direct), en anders dan bij reorganiseren is het ook vrij makkelijk uit te rekenen wat de baten van dit plan zouden zijn: het gaat om alles bij elkaar iets van 50 miljoen per jaar.
Hoeveel wilde Ediths Schippers ook alweer bezuinigen met het afschaffen van de vrije artsenkeuze? Tweehonderd miljoen per jaar. Maar van dat bedrag wordt door veel economen betwijfeld of dat wel realistisch is. Het is daarbij geen goed middel voor de aanpak van kwakzalvers, en is daarentegen een groot gevaar voor de kwaliteit. Daarbij stuit deze wet niet alleen op groot maatschappelijk verzet, ze is ook in strijd met Europese wetgeving.
Toegegeven, 50 miljoen, dat zijn er nog geen 200. Maar toch een heel eind op weg. En risico’s voor de kwaliteit en kosten zijn er naar mijn weten met deze maatregel niet.
Ik zou zeggen: waar wachten we op? Op een partij die dit voorstel indient in het parlement, en dit met pragmatische in plaats van ideologische argumenten verdedigt. Ik wacht geduldig af.