COLUMN – Waarin Klokwerk zich met terugwerkende kracht verwondert over de JSF-discussie.
Deze week zou het JSF-week worden. Met als ondertitel de definitieve ondergang van de PvdA. Maar die kwam er niet. En door het theater van de Algemene Beschouwingen lijkt iedereen alweer vergeten dat Samsom vorige week nog door het oog van de naald kroop.
Maar de rust die Samsom voor zijn partij creëerde is tijdelijk. Het is stilte voor de storm. Over een maand laait de hele discussie vrolijk weer op.
Een volledig bizarre discussie wat mij betreft, waarin de argumenten steeds slechter te volgen zijn.
Wat mij nog het meest bevreemdt, is dat in die hele JSF-discussie nauwelijks werd verwezen naar de inpasbaarheid van onze luchtmacht in die van de militaire bondgenoten. Want laten we eerlijk zijn: Nederland is militair gezien alles behalve autonoom. De reden dat we wat voorstellen in het buitenland is dat we deel uitmaken van grotere bondgenootschappen.
Daarin zitten we overigens bepaald niet slecht. De NAVO is het grootste militaire bondgenootschap ter wereld. De Europese Unie is qua wapentuig de tweede grote politieke macht. Zelfs als Groot-Brittannië niet meedoet, hebben we als EU naar het schijnt een groter leger en meer materiaal dan Rusland en China.
Het probleem met de EU is echter dat ieder land nog steeds doet alsof het volledig autonoom is. Ook Nederland. Een uitgangspunt van het JSF-project is dat onze troepen niet van andere landen afhankelijk mogen zijn voor luchtsteun. Het Srebrenica-trauma, weet u wel. Maar in plaats van eens een boom op te zetten over de zeggenschapsstructuur bij dat soort gezamenlijke missies lopen we nu te debatteren over de aanschaf van een vliegmachine alsof we totaal onafhankelijk zouden zijn van de wereld om ons heen.
Wat me aan de discussie vorige week bijna net zo verbaasde was de redenering van Samsom dat de PvdA-leden gerust kunnen zijn over de aanschaf van het toestel, omdat voor het totale defensiebudget toch niet uitmaakt.
Zelf ben ik ook niet altijd overtuigd van het nut van meedoen aan militaire interventies. Ik durf de stelling wel aan dat de meeste interventies waarin we de afgelopen jaren hebben geparticipeerd als hulp aan het buitenland veel kostbaarder en minder effectief waren dan de altijd zo gehekelde ontwikkelingshulp.
Desondanks ben ik niet mordicus tegen iedere interventie. Zeker wanneer de ambitie van even een democratietje stichten is bijgesteld naar de wens om al teveel wapengeweld te temperen, bijvoorbeeld middels het instellen van een no fly zone, kan een interventie vele mensenlevens redden. Natuurlijk, een algemeen wapenembargo voor regeringen die de mensenrechten niet respecteren zou effectiever zijn, maar daarvoor hebben die lui nu eenmaal een iets te aantrekkelijke portemonnee – en daarom blijft ingrijpen helaas een optie die nu eenmaal af en toe nodig is.
En verder is er natuurlijk een plicht ten opzichte van de bondgenoten die ons beschermen. Ook dat kan ik volgen.
Maar daarvoor hebben we dan dacht ik toch wel goede vliegtuigen nodig, en geen overgesubsidieerd en veel te duur toestel dat op alle fronten net tekort blijkt te schieten. En zelfs als je die mening niet zou delen, dan nog ontgaat het mij volkomen waarom het een argument zou zijn om het weinige geld dat er nog is willens en wetens in een vliegende Fyra te gaan steken.
Enfin, het wordt nog spannend in november…