Deze zomer had Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland een natte droom over hoe de échte zzp’er eruit moet zien.
Wat is een zzp’er? Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland heeft hier hele uitgesproken ideeën over. Zzp’ers die net rond kunnen komen… dat zijn volgens hem geen échte zzp’ers. En om hen die uit de branche te pesten moeten volgens Jerry de weinige voordelen die zzp’ers hebben, zoals de zelfstandigenaftrek, afgebouwd worden. Zodat in de toekomst alleen ‘echte ondernemers’ nog maar voor het zzp’erschap kiezen.
Jerry heeft namelijk een heel romantisch beeld van wat de zzp’er volgens hem moet zijn: een rasondernemer. Maar helaas voor Jerry is de groep zzp’ers een hele diverse groep. En deze diverse groep is inderdaad niet samengesteld uit enkel mensen met typisch ‘ondernemersbloed’. Wat deze mensen delen is slechts dat ze proberen zichzelf van een inkomen te voorzien door middel van losse opdrachten. Meer delen ze niet.
En is dat erg? De reden om te kiezen zzp’er te worden kunnen heel verschillend zijn. Sommige zzp’ers zijn zzp’er vanwege de vrijheid hun eigen agenda kunnen bepalen. Anderen zijn zzp’er geworden omdat een vaste baan veel moeilijker te combineren is met zorgtaken – de participatiesamenleving weet je wel.
Weer anderen zijn zzp’er omdat ze zich daartoe gedwongen voelen door wat eigenlijk hun werkgever zou moeten zijn, of door wat in hun branche gebruikelijk is. Maar ook zijn er zzp’ers die kiezen zzp’er te worden uit grote liefde voor hun eigen product, omdat ze dat graag willen maken en verkopen op hun manier. En weer anderen zijn zzp’er omdat ze niet zozeer hun product, maar het ondernemen zelf leuk vinden.
Allemaal verschillende mensen dus. En het is niet aan Jerry te bepalen dat alleen het laatste type welkom is in de arbeidsconstructie die zzp’er heet.
Een zzp’er die net rond komt is bovendien iemand die het verdomt om aan het staatsinfuus te gaan hangen. Omdat dit hem te min is, en omdat hij kennelijk de capaciteiten heeft om daar onderuit te komen. Zijn dit de ondernemers waar Jerry van droomt? Vast niet. Maar dat zal deze mensen waarschijnlijk aan hun reet roesten. Het heeft geen pas om hen de nek om te draaien, alleen maar omdat Jerry Helmers van ZZP Netwerk Nederland een bepaald soort überras wil creëren dat het in tegenstelling tot alle andere mensen in deze samenleving redt zonder enige vorm van ondersteuning of belastingvoordeel.
Want het is waar dat zzp’ers aftrekposten hebben die werknemers niet hebben, zoals de zelfstandigenaftrek. Maar daar staat tegenover dat zij het zonder WW-rechten moeten doen, zonder ontslagbescherming, zonder goedkope pensioenfondsen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Zolang die verschillen er zijn, zijn extra voordelen als de zelfstandigenaftrek alleen maar terecht.
Het is helemaal prima dat Helmers zoals hij zelf zegt verder wil kijken dan alleen maar de voordeeltjes van zzp’ers. Maar bij het gelijktrekken van de rechten op de arbeidsmarkt hoort dat ook de typische werknemersrechten bevraagd worden. En indien al deze voorzieningen verdwijnen, dan wordt het tijd om te bedenken wat voor soort vangnet we hiervoor in de plaats willen hebben.
Voor het verdwijnen van de WW, ontslagbescherming en zelfstandigenaftrek zou ik dan op zijn minst een laagdrempelige en ruimhartige bijstand zonder tegenprestaties willen zien, en goedkope loondoorbetalingsverzekeringen die voor iedereen – werknemers en zzp’ers – gelijk beschikbaar zijn.