De oorzaak van de vernietiging van de natiestaat binnen de EU is cynisch genoeg het nationalisme, dat de Eurolanden tegen elkaar uitspeelt.
“Een catalogus van wreedheden”, zo omschrijft het Duitse ‘Der Spiegel’ de draconische maatregelen die Griekenland krijgt opgelegd in de ruil voor het vermijden van de gevreesde Grexit. “De lijst met eisen van de Eurogroep is waanzin.” schrijft de New York Times. “Dit is pure wraakzucht, totale verwoesting van de nationale soevereiniteit, zonder enige hoop op verbetering.”
Griekenland is aan het eind van deze week wellicht geen land meer”, schrijft Tine Peeters in de Morgen. Het opheffen van de Griekse autonomie is volgens haar totaal: ze geldt voor de politiek, de economie en de financiën van het failliete land. Wat gaat er gebeuren?
Griekenland wordt onder curatele gesteld, en gedwongen haar staatskapitaal in de uitverkoop te zetten om zo snel mogelijk geld te genereren voor de schuldeisers: havens, vliegvelden en hele eilanden zullen voor een appel en een ei in handen vallen van private ondernemers of vreemde overheden.
Deze instanties zullen vervolgens gemakkelijk gebruik kunnen maken van het globale systeem van belastingontwijking dat het Westen voor grote bedrijven heeft opgezet. De kleine Griek mag betalen, want voor hem worden de belastingen verhoogd en het sociale stelsel verder afgebroken.
De waarschuwing van vrijwel alle experts dat dit Griekenland alleen maar dieper in de crisis zal storten en met Griekenland de hele eurozone, wordt daarbij andermaal in de wind geslagen. Aan de boodschap dat de Grieken helemaal niet zullen kúnnen betalen hebben onze leiders ook géén boodschap.
De politieke inlijving van Griekenland wordt gerealiseerd door het Parlement te dwingen binnen een paar dagen “Ja” te zeggen op een grondig en fundamenteel herontwerp van de Griekse staat – de sociale zekerheid, fiscaliteit en economie – zonder dat ze daar het recht heeft daar politiek iets van te vinden, op straffe van uitstoting en faillissement. Daarmee is het Griekse parlement dezelfde betekenisloze stropop geworden als dat het Europees parlement in deze crisis weer bleek.
Dit is het gezicht van de EU anno 2015. Dubbel-blind: Vergaderingen vinden plaats achter gesloten deuren waarin regeringsleiders elkaar hard de maat nemen, om flink over te komen op de kiezers thuis. Daarbij wordt het gezond verstand opzij gezet. Het gaat om politiek, niet om economie.
Het gevolgde recept: naties die in de problemen komen worden eerst ‘geholpen’ door de schulden op te kopen. Daarmee zijn de problemen niet opgelost, want de schulden blijven staan. De banken, die de roekeloze leningen aangingen, gaan vrijuit.
Ondertussen zijn daarmee deze landen ‘van Europa’ gemaakt. En daarna komt het: met de woede van de kiezer van de ‘geldleners’ in de nek, worden ‘de probleemlanden’ in vijf jaar gedwongen hun economie volledig kapot te maken middels een doorgedraaide neoliberale agenda. Een recept waar tegenwoordig elke econoom hoofdschuddend bij staat te kijken.
Als dat vervolgens leidt tot een terugdringing van het begrotingstekort dan heet dat ‘een succes’. Kijk naar Spanje en Portugal! Daar hebben de bezuinigingen zogenaamd ‘geholpen’. Dat daarmee de helft van de bevolking werkloos gemaakt werd doet aan dat succes kennelijk niet af.
Blijft dat zogenaamde succes uit, dan wordt de natiestaat vervolgens opgerold door het parlement monddood te maken en het land te verkopen aan de hoogste bieder, welke vervolgens door een brievenbus in een ander land neer te zetten lachend de lokale belastingen kan ontwijken.
De niet-probleemlanden volgen ondertussen hetzelfde moorddadige beleid, zij het dan in mildere vorm. In deze bezuinigings- en privatiseringswaanzin verliezen mensen hun banen, hun sociale zekerheid en hun oudedagvoorziening. De zorg wordt uitgekleed, en huizen van particulieren komen onder water te staan. En dit alles voor een economie die zwaar achterblijft bij alle andere westerse landen en de wereldeconomie.
Cynisch genoeg zijn het vooral de anti-EU partijen die dit ondemocratische en neoliberale EU van draagvlak voorzien en vleugels geven. In hun nationalistische woede sleuren de natiestaten binnen de EU elkaar naar beneden. Door van elkaar bezuinigingen te eisen breken zij elkaars economie en sociale zekerheid af, en door de politiek van de EU af te houden geven zij het bedrijfsleven, dat de natiestaten handig tegen elkaar uitspeelt, vrij spel.
Deze waanzin moet een keer stoppen. En ik schrik ervan als ik het mijzelf zie schrijven: misschien dat een Grexit in dat licht inmiddels juist wenselijk is geworden.
Een Grexit zou niet alleen de Grieken geld en welvaart kosten: de eurolanden die Griekenland hun geld hebben uitgeleend zouden naar hun centen kunnen fluiten, en ook zal het de munt en de landen die in deze muntunie blijven economisch gezien zeker geen goed doen. Nog los van de gevolgen voor de verzwakking van de politieke unie die dit zou betekenen, waar buitenlandse investeerders en mogendheden als Rusland alleen maar van zullen profiteren.
Dit alles zijn zaken waarom ik tot op het laatste moment gehoopt heb dat een Grexit kon worden voorkomen. Maar nu dat lijkt te zijn gelukt, sta ik door de manier waarop dit is bereikt toch niet te juichen. Want een volk dat voor tirannen zwicht, zal meer dan lijf en goed verliezen.
Dit artikel verscheen eerder op Sargasso.nl.